Stoke vinden we hier niets terug.
Stoke's weergave wijkt dus sterk af van de gangbare beschrijvingen. Zijn verhaal
is veel uitgebreider en levendiger. Hij hechtte veel meer belang aan een juiste èn
volledige weergave van de strijd dan de drie hier aangehaalde schrijvers.
Ik ga nog even verder en geef m'n twee laatste argumenten voor de redenering
dat de schrijver van de Rijmkroniek van Holland bekend was met Zierikzee.
Ten eerste konkludeerde Hofker in 19089> dat Stoke's taal niet zuiver Hollands is,
en evenmin zuiver Vlaams. Volgens haar is er veel voor te zeggen zijn taal
Zeeuws te noemen. Het Zeeuws rond 1300 zal meer Vlaams geweest zijn dan het
dialekt rond 1900. Daar waar Stoke meer Hollandse vormen gebruikt, valt dit te
verklaren uit zijn ambt als klerk aan het Hollandse hof.
Ten tweede is er in het archief in Zierikzee een oorkonde gevonden die is onder
tekend door ene A. Stoke. De 'A' zou hier kunnen staan voor Amelis, afgekort
Melis. Onze Melis?
Over de beschrijving van de strijd om Zierikzee in de Rijmkroniek van Holland
bestaan veel onzekerheden.
Ik denk een bijdrage te hebben geleverd aan het onderzoek:
- De auteur van de Rijmkroniek beschrijft het beleg zo gedetailleerd dat het goed
mogelijk is dat hij Zierikzee kende.
- Los van de Rijmkroniek zijn er aanwijzingen dat Melis Stoke Zierikzee kende
(en er misschien zelfs vandaan kwam?).
Verbinden we deze twee punten, dan meen ik te mogen beweren hiermee een
stap te zetten in de richting van oplossing van de auteurskwestie van de
Rijmkroniek. Dit geldt in ieder geval voor het gedeelte waarin de strijd om
Zierikzee beschreven wordt: deel 2. Er ligt een extra argument op tafel om Melis
Stoke aan te wijzen als auteur van dit deel van de Rijmkroniek.
De vraag komt op of Melis Stoke aanwezig is geweest bij de strijd in 1304. Stond
hij, temidden van de poorters, op de stadswallen toe te kijken hoe Zierikzee
tegen de Vlamingen verdedigd werd? Kon hij als ooggetuige daarom zo gedetail
leerd verslag doen? Ten dele als correctie op mijn skriptie brengt de heer drs.
J. G. Smit hierover nieuwe gegevens naar voren in zijn hierna volgende bijdrage.
Noten:
1. Dit artikel is gebaseerd op mijn doktoraalskriptie Melis Stoke. poorter uan Zierikzee, Utrecht. 1988.
Met deze skriptie studeerde ik in augustus 1988 aan de Rijksuniversiteit Utrecht af in de
Middelnederlandse letterkunde, als tweede specialisatie binnen de studie Nederlandse taal- en letter
kunde. Ik volsta hier met een verwijzing naar de in mijn skriptie opgenomen literatuurlijst.
2. Rijmkroniek van Melis Stoke, uitgegeven door W.G. Brill. Ongewijzigde herdruk van Werken van het
Historisch Genootschap, Nieuwe Serie, nummers 40 en 42, Utrecht 1885.
3. Versie A is sterk anti-Borselens. In 1309 echter, bracht Willem 111 een verzoening tot stand lussen de
Borselens en Holland. De hatelijkheden aan het adres van de Borselens in de Rijmkroniek waren
niet meer gepast en vandaar dat een bewerking nodig was.
4. Dit heeft alles te maken met de ligging van het aards paradijs.
5. 'Het karakter en de staatkundige denkbeelden van Melis Stoke'. In: Historische avonden, Groningen
1896.
6. Lodewijk van Velthem's Voortzetting van den Spiegel Historiael Uitgegeven door H. vander Linden.
Brussel 1931.
7. Annales Gandenses'. In: Nelson 's Medieval Classics. 12, Edinburgh 1951.
8. 'Kronijk van Holland van een ongenoemden geestelijke' In: Werken van het Historisch Genootschap
Nieuwe Reeks, nummer 6, Utrecht 1867.
9 S. Hofker, De taal van Melis Stake, dissertatie Amsterdam, Groningen 1908.
30
