ders en het hoofd van de school. Hen duidelijke denivellering van bezit en macht,
vooral frappant als je dat vergelijkt met de toestand 50 jaar tevoren.
In 1906 werd op initiatief van de gemeentearts, dr. Spruit, met steun van dominee
Kars, "De Vereniging lot Ondersteuning van Behoeftige Kraamvrouwen" opge
richt. In het bestuur enkele vooraanstaanden zoals: B. Giljam, J. C. Verstraate. In
de eerste jaren blijft dit zo, maar langzamerhand zien we wat kleinere boeren in
het bestuur komen. In de jaren dertig, toen de vereniging zich steeds meer voor
de zieken ging inzetten, werd ze tenslotte een afdeling van het "Groene Kruis". In
die tijd waren in het bestuur alle bevolkingsgroepen vertegenwoordigd.
Interessant is ook de Harmonie "Nieuw Leven", in 1918 opgericht. Onder leiding
van meester Swenne musiceerden daar muzikale en soms wat minder muzikale
arbeiders en middenstanders gezellig en met succes met elkaar. Hier ontbreken
de boeren. Wel zien we hen met strik getooid op een foto van het Erecomité voor
een concours: de financiële garantie. Ze waren "Nieuw Leven" wel gezind, maar
voor 'meeblaeze' waren beletselen. Het kan natuurlijk gebrek aan muzikaliteit
geweest zijn.
De sport
De eerste vereniging op dit gebied was de korfbalclub "H.D.S." (Houdt Dapper
Stand). De stuwende krachten kwamen in het begin vooral van een groep leerlin
gen van scholen uit Zierikzee, kweekschool of H.B.S., maar zeker nier uitsluitend,
en ook niet overwegend.
Nadere conclusie
Op het eerste oog is na een halve eeuw de toestand van de middenstand nage
noeg gelijk gebleven, maar bij nader inzien zijn er sterke sociale veranderingen,
die het maatschappelijk aanzien gewijzigd hebben. 'Opstaan voor een cent' bevre
digde ook niet meer zo. Je moet veel stukken drop verkopen om 1 cent te verdie
nen. En de ambachtslieden realiseerden zich wellicht dat ze voor al hun vakman
schap maar weinig financiële waardering kregen. En dan die beleefdheid nog!
Niet een toekomst die je voor je kinderen graag zoekt, als er al toekomst in zit.
1990
Een Wereldoorlog met vernielingen en een watersnood met verwoestingen.
Tweemaal evacueren, tweemaal terugkomen en opnieuw beginnen. Bevrijding uit
het isolement met z'n voor- en nadelen. Nieuwe bewoners (import), een andere
gemeenschap.
De middenstand
Na de oorlog was de kuiper eigenlijk al historie geworden. Huisslachtingen wer
den verboden. Enkele winkeltjes verdwenen. De ramp was voor veel bedrijven
het einde.
De jongste smid haakte bij de tweede evacuatie af. De molenaar was verdronken,
de molen ingestort. De wagenmaker was al gestopt en de smidse er tegenover
werd afgebroken. Twee winkels verdwenen.
De metselaar begon enthousiast met de opbouw, maar overleed na een paar jaar.
Hij werd wel opgevolgd, maar ook dit bedrijf verdween.
92
