derij met het portret van zijn vrouw en hemzelf aan de stad te schenken. Kort
achtereen stierf in 1497 eerst de broer van Johanna, de met Margaretha gehuwde
Don Juan, en een jaar later haar zuster. Johanna en Filips konden als gevolg daar
van na de dood van koningin Isabella van Castilïe in 1504 aanspraak maken op
de troon. Toen Filips de Schone met zijn echtgenote in 1506 de tocht naar Spanje
ondernam om zijn koningschap te aanvaarden, werden zij begeleid door 43 sche
pen, waarvan de meeste uit Zierikzee afkomstig waren1".
Gezicht op Zierikzee omstreeks 1506.
Schilderij op paneel (300 cm x 90 cm) van een onbekende meester. Thans in hel Maritiem Museum te
Zierikzee. Waarschijnlijk is bet vertrek van de vloot van de Zierikzeese reder De Huybert hier afgebeeld,
die Filips de Schone en Johanna van Arragon naar Spanje zou brengen.
Met cle schippers uit deze stad was al eerder een goede relatie tot stand gekomen.
Het vorstenpaar verbleef aan boord van de Zierikzeese karveel "De Juliaan" van
Jacob Cornelisz. de Huybert. De wapenspreuk van de familie 'Waeckt Huybert'
zou zijn oorsprong vinden in de angstige uitroep van Filips toen het koninklijk
gezelschap in een hevige storm gedwongen werd een Engelse haven op te zoe
ken. In het Maritiem Museum te Zierikzee is nog een anoniem schilderij uit 1506
of kort daarvoor te bewonderen dat, naar alle waarschijnlijkheid, het vertrek van
"De Juliaan" van de rede van Zierikzee uitbeeldt19. Een karveel, voorzien van een
wimpel en heraldische wapens heeft een centrale plaats op het schilderij gekre
gen. De familie stond ook later in groot aanzien bij de vorsten van het
Bourgondisch-Habsburgse Huis, zoals bijvoorbeeld blijkt uit de speciale privileges
die Maximiliaan de gebroeders De Huybert in 1513 verleende. De zoon van Jacob
Cornelisz., Lieven Jacobsz. de Huybert ontving keizer Karei V in zijn huis "De
Mossel" toen deze in 1540 de stad Zierikzee bezocht.
Maar het moet gezegd worden dat er behalve de afbeelding van het vorstenpaar
in hun koninklijke waardigheid en de door sommige (kunst)historici genoemde
latere datum van ontstaan van het schilderij (na 1504) geen concrete aankno
pingspunten zijn die het leggen van een direct verband met de tocht naar Spanje
rechtvaardigen. Het accent ligt in dit schilderij op de rechtspraak in relatie met de
vorst en de stad Zierikzee. Het ligt dan ook meer voor de hand de opdrachtgever
te zoeken in kringen van notabelen uit Zierikzee die enerzijds betrokken zijn bij
de lokale rechtspraak en anderzijds nauwe contacten onderhouden met Filips de
Schone. Een onderzoek naar personen die daarvoor in aanmerking komen, leidt
al snel in de richting van de familie Van Cats, een aanzienlijk Schouws geslacht
van magistraten. Een lid van deze familie, Jacob van Cats, was aan het eind van
de vijftiende eeuw kamerheer van Filips de Schone, opperdijkgraaf van Schouwen
en baljuw van Zierikzee-0. Die laatste twee functies had hij in 1488 verworven als
