ters, protesteerde tegen die geringe mobiliteit. Zij werd slechts ten dele tegemoet
gekomen door aanpassingen aan het veer Anna Jacobapolder-Zijpe. De RTM was
financieel niet bij machte de tramverbindingen te moderniseren, maar verzuimde
te kiezen voor de auto en de bus. Misschien kwam dit doordat de eilandbewoners
te weinig druk op het bedrijf uitoefenden om tot daden te komen.
De toename van het gemotoriseerde verkeer was aanleiding voor het Provinciaal
Bestuur van Zeeland de vloot van de Provinciale Stoombootdiensten belangrijk uit
te breiden. In 1932 kwamen twee motorferryboten gereed, in 1933 twee motorbo
ten met zijlading en nog zo'n boot in 1934, de "Oosterschelde", die op het traject
Zierikzee-Katseveer-Wolphaartsdijk-Kortgene-Zierikzee voer. De capaciteit van dit
schip (ca. 10 auto's) was bij twee vaarten vice versa per dag ruim voldoende.
De "Oosterschelde" met onder meer auto's en een vrachtauto aan boord. Foto tussen 1935 en 1940
gemaakt. (Coll.J. van Loo).
Tweede Wereldoorlog
Ook op Schouwen-Duiveland heeft de Tweede Wereldoorlog invloed gehad op
de ontwikkeling van het verkeer en vervoer. Allereerst had de evacuatieperiode
zijn effect op de mobiliteit. Begin 1944 werden volgens officiële cijfers 15.224
mensen buiten het eiland gehuisvest. In werkelijkheid zijn dat er zelfs meer
geweest. Slechts een kleine groep bleef op het eiland. Deze groep leefde tot aan
de bevrijding sterk geïsoleerd.
De geëvacueerden waren intussen in alle delen van Nederland terecht gekomen.
De meeste van hen waren nooit eerder gedurende een langere periode van het
eiland weggeweest. De eigenaar van een garnalenverwerkingsbedrijf verwoordde
dit zo:
'Er waren oude mensen die nog nooit van het eiland af geweest waren
omdat ze er geen behoefte aan hadden. Hun familie woonde namelijk hier.'
De evacuatie moet een grote ingreep in hun bestaan teweeg hebben gebracht.
Velen ervoeren deze periode dan ook als een breuk in hun leven. Het is waar
schijnlijk dat de nieuwe ervaringen en contacten die zij aldus opdeden sterke spo
ren hebben achter gelaten. Toen de mensen na de oorlog terugkwamen op het
101
