DE SCHAKEL
ROTTERDAM.
EILANDEN
TUSSCHEN
EN DE
eiland stonden ze veel meer open voor veranderingen dan vóór de oorlog. Ze
hadden verandering immers ervaren als iets dat het leven niet ernstig aantastte.
Als iets gewoons dat ze zich 45 jaar later niet eens meer als een verandering her
inneren. Een boerendochter geeft die beïnvloeding onomwonden toe:
'Ik kwam vanuit het boerenmilieu in een heel andere omgeving terecht.
Dat heeft invloed op me gehad. Ik kreeg te maken met andere omgangs
vormen dan thuis. Het verruimde mijn blik.'
Deze evacuatie-effecten zouden niet zonder betekenis blijven voor de naoorlogse
mobiliteit van de bewoners van Schouwen-Duiveland.
In oktober 1944 was het zuidelijke deel van Nederland bevrijd. Schouwen-
Duiveland behoorde echter niet tot het bevrijde gebied. Toen de geallieerden de
Westerschelde vast in handen hadden, viel voor hen namelijk de noodzaak weg
Schouwen-Duiveland, dat door de Duitsers hardnekkig verdedigd werd, snel te
veroveren. Het verzet op Schouwen-Duiveland was hierover zeer teleurgesteld,
want dat had al een compleet plan
opgesteld om samen met de geal
lieerden het eiland in handen te krij
gen. Deze teleurstelling werd ver
sterkt doordat Radio Oranje na de
bevrijding van Midden-Zeeland had
omgeroepen dat heel Zeeland nu vrij
was. De achtergebleven, van de bui
tenwereld geïsoleerde bevolking van
Schouwen-Duiveland voelde zich
vergeten. Dit gevoel werd geduren
de de hongerwinter alleen maar ver
der aangewakkerd. Dit droeg nader
hand bij tot een zekere bitterheid.
De provinciale banden zouden in
reactie daarop na de Tweede
Wereldoorlog hechter worden.
Intussen was in 1945 de schade op
het eiland enorm. Het zoute water
had de landbouwgrond aangetast en
de Duitsers hadden een chaos ach
tergelaten. Vrijwel alle economische
voorzieningen waren vernield. Het
verbindingsnet met Rotterdam was
ontwricht en de mobiliteit ten
opzichte van 1940 ernstig vermin
derd.
Veranderingen
Eigenlijk sprak het voor de RTM vanzelf dat de tramdienst na de oorlog weer
werd hervat. Dit deden namelijk bijna alle Nederlandse tramondernemingen. Maar
na enkele jaren werden veel van deze interlokale lijnen weer opgeheven. Zo niet
de tramlijn op Schouwen-Duiveland. De RTM moderniseerde de Zeeuwse lijn
wel. Onder druk van de gemeenten werden ook twee buslijnen geopend, die als
aanvoerlijn voor de tram dienst konden doen. Ondanks deze aanpassingen is de
102
