Burhemêêster Baas was a us un keer bie ongs eweest. Domenie Veen trouwes
ök. De burhemêêster wist da 'k ut slecht ad. Ie zurregde d'r vö da mun in juni a
trug naer uus mochte. Mit un vrachtwaegen binunun tot Barehen op Zoom
ebrocht. Gillus in Pie, m'n vaoder in moeder, êêl de zaek was mee ekomme. Toe
mun verbie Barehen op Zoom waere riep'k 'Oh helukkig, 'k ruuke de zêêlocht!'
Tuus zag aolles d'r schandaolig uut. De Duitsers adde bie ongs in uus ewoond.
De flessen mï wèck waere naesenbie aollemaele op, behalleve de tomaten.
De taefel was nog edekt, de borren stonge d'r nog op. Bove stonge döözen mï
spullen, die adde ze aollemaele nae benee etrapt. 't Was un zootje.
Toe was 't wareke, de boel schöönmaeke. Ma dat dee je mit plezier. Mun waere
wï tuus.
Van Oösterland nae de Betuwe: deu Jaop Beije
Dae bin van die daotums in een mensenleven, die je nooit za verhete. Zö is je
hebooitedaotum d'r êêne van, want in onze geautomatiseerde computer-
maetschappij bè je zonder die daotum nèrreges. Vöö de belastiengdienst doe je
dae je sofi-nommer nog bie in ze wete je'n êêle èbben in ouwen. Noe bin d'r van
die daotums in je leven, die a nie op eborge bin in een computer, ma je mense-
luk heheugen mot die taek overneme. Neem nou bevööbuld de daotum feber-
waori 1944. De mensen die toen op Schouwe-Duuveland weunden, wete je trék
te vertellen, dat in die maend ut bevel van öögerand kwam, dat de beweuners
van 't eiland moste evacuêêre, omdat ut êêle eiland tot heïnundeerd hebied ver-
klaerd wier. Noe waere d'r dienangaende wè meer heruchten ewist in je docht
bie j'n eige, och da za nog wè meevaole. Ma deze keer was 't menens. Noe köje
ut 'Befehl ist Befehl' in d'n oorlog nog wè us naest je neerlègge of omzeile, ma
an dit 'Befehl' was nie t'ontkommen. Mit de woorden inundaosie in evacuaosie
aode mun nog nooit te maeken ehad in a zouwe mun de betekenis ewete
mun waere ons nie bewust wat a ons te wachten stieng. Die êêste vier jaer waere
vol spanning in onzekereid, je wist mè nooit wat a van dun êênen dag op dun
anderen kon hebeure. Zonder verbie te gaen an d ellende, die ons volk a ad
deurstae, de leefomstandigheden op ons eiland in daemee bedoel ik ut voedsel-
prebleem, da gaf bie ons nog gin krimp. A stieng d'r un contreleur bie de dos-
kasse, un mudje tèreve was gauw henocht verdonkeremaend in un keutje of un
kaoluf waere gauw om zêêpe ebrocht. Dae kwam toen un aande an ma da was
eigeluk ut èrregste nog nie. Ut èrregste was da je deu un vijandelukke overeid
verjaegd wier van d'ostie, waerop je grootouwers in j'ouwers jaeren lank eboerd
adde. in dan nog 't onzekere, wae zou je teréchte komme, in zouwe mun nog
wè us vrommekomme? Noe weet 'k wè, da woog bie mun ouwers zwaerder dan
bie mien, 'k Was 22 jaer, nou'k 72 bin è'k tur eigeluk meer begrip vö wat tur bie
mun ouwers ommehieng. As je tegenwoordug un bedrief eit, in je gae verkasse,
dae kom êêl wat vö kieke. Dienk jun eige us in, 50 jaer elêêje, van Schouwe-
Duuveland. nae de vaste wal. Ut êêste wa most hebeure was 't overschot van de
preducten van 't land mit-gevorderde voertuugen of te voeren nae de landbouw-
aeventjes. Nae dit keiwei krege mun bericht da mun nae un bepaelde daotum
moste evacueere naer un toegeweze adres of nae femilie of kennesen. Van onze
buurman kreege mun 't adres van zun femilie in de Betuwe. Dae waere mun
welkom in d'r was plekke vö de béésten ök.
As êêste stap adde mun un binnenvaertuug ehuurd om de van eige oest toege-
weeze preducten nae de Betuwe te vervoeren. De buurjongen hieng mit un span
103
