daardoor een gebrek was aan voldoende bestaansmiddelen. Mede door het hoge
vertrekoverschot groeide de Schouwse bevolking tussen 1900-1939 met maar
1,1 De Zeeuwse bevolkingsgroei lijkt met 17,3 vrij fors te zijn, maar valt in
het niet bij de landelijke ontwikkeling (70,6 De snel groeiende fruitteelt in de
Westhoek zorgde nog wel voor een behoorlijke groei (35 Tijdens het congres
werd verder gewezen op de zwakke verkeersverbindingen, hetgeen industrialise
ring in de weg stond.
Om de Schouwse economie te bevorderen werd door de provinciale politiek in
1952 gewezen op het belang van de recreatieve sector. Het bleef echter bij deze
mooie bedoelingen. Concrete richtlijnen werden immers niet aangedragen.
Bovendien ontbrak cijfermateriaal over de ontwikkeling op de middellange ter
mijn.
De gemeenten Burgh, Haamstede en Renesse pakten na de oorlog weer snel de
recreatieve draad op. De burgemeester van Haamstede, R.J.H.Q. Röell, liet er in
een van zijn naoorlogse vergaderingen in 1946 geen twijfel over bestaan:
"Het vreemdelingenverkeer, voor den oorlog een bron van inkomsten voor de
gemeente, zal opnieuw moeten worden georganiseerd. Een oplossing zal gevon
den moeten worden voor het gebrek aan voldoende onderdak gelegenheid in
landhuisjes en hotels".
Door de drie gemeenten werd herhaaldelijk gewezen op het vitale economische
belang van de vakantiegangers. In 1947 verhoogde de gemeente Renesse de
subsidie van de VW dan ook van 50 tot ƒ150. Cafés waren bovendien op zon
dag geopend en sloten in het zomerseizoen later. Haamstede en Renesse hebben
de recreatie sterker bevorderd dan Burgh. De laatste beschikte simpelweg over te
weinig grond om recreatieterreinen aan te wijzen. Het gemeentelijke beleid was
in de Westhoek nauwelijks gestructureerd. Het bleef bij spontane ingevingen,
zonder dat hierin een duidelijke lijn was te ontdekken. Dit werd ondermeer
bemoeilijkt door gebrek aan financiële middelen, de verkeersverbindingen en de
afwezigheid van goed omlijnde uitbreidingsplannen. Hierdoor dienden alle plan
nen voorgelegd te worden aan de PPD, die zo nu en dan afkeurend reageerde.
Daarnaast was het beleid van de drie gemeenten nog niet op elkaar afgestemd.
Alle benadrukten de zelfstandigheid van de gemeente en gingen zodoende hun
eigen weg.
Het toerisme was in het bevrijdingsjaar overigens moeizaam op gang gekomen.
Er was een gebrek aan produkten als koffie en steenkool en doordat de
gemeentes prioriteit gaven aan het herstel van de oorlogsschade werden er te
weinig zomerwoningen gebouwd. Wel werd in 1950 de hotelaccommodatie van
hotel Het Wapen van Burgh uitgebreid. Tevens namen de pensions en kamerver-
huur toe. In de zomermaanden reserveerden veel duinboeren in de Ooster-
banpolder te Renesse een terrein voor kampeerders. Deze bedrijven, als de Wil-
lielminahoeve, Julianahoeve, Molenhoeve en Biesterveld, groeiden na de
watersnoodramp uit tot grote ondernemingen. Vakantiecentrum Bona Fide was
op dat moment al behoorlijk populair. De omstandigheden op de campings
waren nog uiterst primitief. Op de meeste terreinen ontbrak het aan toiletten en
schoon drinkwater.
Plet verblijfstoerisme was in 1952 toegenomen tot 20.015 verblijfstoeristen en
276.169 overnachtingen. Het aantal dagbezoekers blijft moeilijk te achterhalen.
114
