maar wereldse wereld". De kerken waren tijdens de zomermaanden bijzonder
actief. Eind jaren '60 werden toeristen getrakteerd op pastorale recreatie
activiteiten. Er werd zelfs door de Rooms-Katholieke Kerk van Zierikzee een
strandkerk in het leven geroepen. De (natuur)verenigingen en georganiseerde
landbouw legden de recreanten niets in de weg en waren ook overwegend tole
rant.
Conclusie
De toeristische sector maakte na de oorlog een bescheiden groei door, hetgeen
voornamelijk was te wijten aan het feit dat de koopkracht en vrije tijd van de
mensen toenamen. Vooral na 1958 werd de recreatieve ontwikkeling grotendeels
bepaald door het economische klimaat in Nederland. Een tweede factor die een
impuls heeft gegeven aan de recreatie was het Deltaplan.
Het ontbrak echter lange tijd aan goed omlijnde toekomstvisies. Toen Zeeland en
daarmee de Schouwse duinstreek na 1965 werden overspoeld met vakantiegan
gers was een professionelere werkwijze verreist. Dit politieke beleid werd door
vrijwel niemand ter discussie gesteld. Een ieder zag in dat de recreatie een
belangrijke economische pijler was geworden. De toeristen werden derhalve met
open armen ontvangen. Tn 1972 was de ontstaansfase van het toerisme voltooid
en lag er ondermeer door de recreatienota een toekomstgericht beleid op tafel.
Geraadpleegde bronnen
Dit artikel is een bewerking van mijn doctoraalscriptie geschiedenis, Katholieke Universiteit Nijmegen:
Kom naar de Westhoek! Ontstaan en (politieke) sturing van het naoorlogse toerisme in de Westhoek
van Schouwen-Duiveland, 1945-1972 (Arnemuiden 1993).
Archivalia
Archief van de Christelijke Gereformeerde Kerk te Zierikzee, Gemeente Westerschouwen, de Zeeuw
se CBTB te Goes en de kring Schouwen-Duiveland te Zierikzee, de ZLM-kring Schouwen-Duiveland
te Zierikzee. de Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Duiveland te Zierikzee, de VVV Burgh-Haamstede
en Renesse, het Zeeuws Documentatiecentrum te Middelburg, het Rijksarchief in Zeeland te Middel
burg en het Streekarchivariaat Schouwen-Duiveland en Sint Philipsland te Zierikzee
Interviews
Gehouden met J. van den Berge, mevrouw en de heer van der Graaf, J.W. de Jonge, D. Mooy, C.
Venema, de heer LVerseput en C. de Vos.
Onderzoeksrapporten
Rapporten van de Provinciale Planologische Dienst, het Economisch Technologisch Instituut, de
Provinciale Raad voor de Recreatie in Zeeland, kerkelijke instanties en het bureau voor de arbeids
voorziening, verschenen tussen 1945-1972.
Literatuur
Beckers, Theo, Planning voor de vrijheid, Dissertatie Landbouwschool, Wageningen 1983-
Hervormd kerkblad vóórhel eiland Schouwen-Duiveland, 1945-1972.
Kabos, Hugo, Drama en doorbraak, doctoraalscriptie geschiedenis Universiteit van Rotterdam 1989.
Kerk en gezin, kerkblad van de Gereformeerde Kerk van Haamstede1950-1972.
Muller, lan. Bouwen aan een vergelen eiland, Kleine doctoraalscriptie geschiedenis Universiteit van
Amsterdam 1989.
Muller, lan, Geografische mobiliteit op Schouwen-DuivelandGrote doctoraalscriptie geschiedenis
Universiteit van Amsterdam 1990.
Rondom de kerk: orgaan van de Christelijke Gereformeerde Kerken op Schouwen-Duiveland, 1945-
1972.
Schaap, Hermien, Meedenken in de Delta. De geschiedenis van het Interkerkelijk Deltaberaad,
Middelburg 1992.
Verburg, M.C., Hel Deltaplan. Verleden, heden en toekomst van bet Deltagebied, Middelburg '1955.
Vleugel, P.F. Economische gevolgen van de ontsluitingen van Schouwen-Duiveland '1950-1975,
Doctoraalscriptie geschiedenis Rijksuniversiteit Leiden, Zierikzee '1988.
124
