Noten
"Met dank aan Els Stronks en E.K. Grootes die een eerdere versie van dit artikel van hun commentaar
voorzagen.
1. I-I. de la Fontaine Verwey, 'Reinier Telle, hekeldichter, pamfletschrijver, vertaler', in: Idem, Uit de
wereld van bel boek III. In en om de 'Vergulde Sonnewyser'(Amsterdam 1979), pp. 55-86; J. Wille,
'I-Iet "Moortpasquil"', in: Vondel-kroniek 4 (1933), pp. 58-68 en 114-125; J. te Winkel,
'Almanakken met eene klucht van Brederoo en gedichtjes van Hofferus en Telle", in: Tijdschrift
voor Neclerlcmclsche taal en letterkunde 3 (1883), p. 167-173; P.J. Meertens, Letterkundig leven in
Zeeland in de zestiende en de eerste helft der zeventiende eeuw, Amsterdam 1943, p. 2, 15. 24,
187, '194, 326, 328, 429, 460, 461; A.J. van der Aa, Biografisch woordenboek der Nederlanden,
voortgezet door K.J.R. van Hardewijk en G.D.J. Schotel, deel 11, Haarlem '1876, p. 15-16.
2. W.J. op 't Hof e.a. (red.), Adrianus Hofferus (1589-1644). Drie opstellen over Ho/ferus' ambtelijke
loopbaan, godsdienstige positie en literaire betekenis, alsmede gravures en een bloemlezing uit
zijn Nederduytsche poëmata, Amsterdam 1993.
3- Meertens, Letterkundig leven, p. 326-334, vooral p. 329; Te Winkel, 'Almanakken', p. 167-173.
4. H. Borst e.a., 'Wonen in hel woord - Leven in de letter. Analytische bibliografie en literatuur
geschiedenis', in: Literatuur 5 (1988), p. 332-341.
5. De boekhandel te Amsterdam voornamelijk in de 17e eeuw. Biographiscbe en geschiedkundige
aanleekeningen, verzameld door M.M. Kleerkoper, aangevuld en uitgegeven door W.P. van
Stockum Jr., cleel 1, Den Haag 1915, p. 585-610; J.G.C.A. Briels, Zuidnederlandse boekdrukkers
en boekverkopers in de Republiek der Verenigde Nederlanden omstreeks 1570-1630; een bijdrage
tot de kennis van de geschiedenis van bet boek, Nieuwkoop 1974, p. 417-418.
6. De boekhandel te Amsterdam, p. 106-107.
7. L.P. Leuven. De boekhandel te Amsterdam door katholieken gedreven tijdens de Republiek,
Amsterdam 1951, p. 42, 63 en Bijlage I.
8. Ch. G. Jöcher, Aügemeines Gelehrten-Lexicon Fortgezetzt von J. Ch. Adelung, H.W. Rotermund.
O. Günther, Leipzig 1750-1897, zie 1751, kols. 1095-1096 en 1816, kols. 1171-1172.
9. A. Hamilton, 'From Familism to Pietism. The fortunes of Pieter van der Borcht's Biblical illust
rations and Midi's commentaries from 1584 to 1717', in: Quaerendo 11 (1981), p. 291; F.W.H.
I-Iollstein, Dutch Flemish etchings, engravings and woodcuts ca. 1450-1700, deel 38,
Amsterdam 1991, vooral de nrs. 35 en 364 t/m 375: NNBW, 7e deel, (1927), kols. 1262-1263.
10. Zie verder over deze en andere kalenderafbeeldingen in almanakken: J.A. Brandenburg en J.L.
Salman, Teken van de tijd. Maand- en seizoenvoorstellingen van cle middeleeuwen lot 1800. Den
Haag 1993, uitgegeven ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling in Rijksmuseum
Meermanno-Westreenianum/ Museum van het Boek te Den Haag, gehouden van 13 augustus
1993 tot en met 16 oktober 19931-
11. Zie S. Brinkkemper en Ine Soepnel, Apollo en Christus. Klassieke en christelijke denkbeelden in
de Nederlandse renaissance-literal uur, Zutphen 1989, p. 82. Ook Reinier Telle wijst astrologische
voorspellingen af, zoals blijkt uit het sonnet dat achter de seizoenverzen in de Groote schrijf
almanack voor I6I8, 1620 en 1621 is afgedrukt. Zie Bijlage 3.
'12. Met dank aan Henk Borst die mij op de vindplaats van dit drukwerkje wees. Zie ook Borst e.a.,
'Wonen in het woord', p. 333.
13- Beschrijvinghe Van De Groote Visch van Tlollant, uitgegeven door Cornelis van der Plasse in
Amsterdam in 1620. Exemplaar UB Leiden, Thysius pamflet 2711.
14. Zie ook J. Bax, Prins MaurUs in de volksmeening der 16e en 17e eeuw, Amsterdam 1940, p. 220.
15. De editie voor 1620 is niet bewaard gebleven. Alleen uit een passage in de eerder genoemde
Warachtige Historie blijkt dat er voor dit jaar een Groote schrijf almanack is verschenen. Het
bijwerk voor dit. jaar, de Beschrijvinghe van de groote visch van Hollant, is wel overgeleverd.
Achter deze tekst zijn de seizoenverzen opgenomen. Ook van cle editie voor 1621 is geen exem
plaar bekend. Deze almanak en de verzen zijn beschreven in het artikel van Te Winkel,
'Almanakken', p. 169-170.
16. Telle kreeg in 1613 van Van der Plasse cle opdracht om vertalingen te maken van een aantal van
Malteo Bandello's in het Franse vertaalde Histoires tragiques. De la Fontaine Verwey, 'Reinier
Telle', p. 63. Zie ook p. 72.
17. Groote schrijf almanack voor 1622 (Atlas van Stolk, Rotterdam, 1470 (5-20), (het. gaat hier om
een fragment, gebonden achter een editie voor 1621) (zie ook Te Winkel, 'Almanakken', p. 168),
een editie voor 1623 (UB Leiden 1499 G 29 en GA Den Haag), voor 1625 (KB Den Haag, hs
33
