Na de Tweede Wereldoorlog en zeker na de stormvloedramp van 1953 is de
landbouw in Zeeland totaal veranderd. De belangrijkste veranderingen waren de
mechanisatie en verbetering van landbouw technieken. Door de mechanisatie
werden op nagenoeg alle boerderijen de paarden door tractoren vervangen; voor
de mensen was dit een enorme omschakeling in het dagelijkse werk. Bij vrijwel
alle werkzaamheden heeft de mechanisatie het. handwerk goeddeels verdrongen.
Ook was het nodig de gebouwen aan te passen; paardestallen waren niet langer
nodig, maar wel ruimten voor machines. Weinig boerderijen hebben clan ook het
oorspronkelijke uiterlijk en de traditionele inrichting kunnen bewaren.
Ruilverkavelingen die op veel plaatsen werden uitgevoerd maakten het mogelijk
de mechanisatie optimaal te benutten. De infrastructuur van de bedrijven werden
ingrijpend gewijzigd; verspreid liggende percelen werden samengevoegd en de
ontwatering en toegankelijkheid van de landerijen verbeterd.
Ook specialisatie had belangrijke gevolgen. Veel boeren deden na het verdwijnen
van de paarden ook het andere vee aan de kant en legden zich toe op uitsluitend
de akkerbouw. Daarentegen waren er ook die volledig overschakelden op vee
teelt. De gemengde bedrijven, van oudsher de traditionele bedrijfsvorm in
Zeeland, verdwenen voor een groot deel en daarmede ook hetzij in geringere
mate de typische boerenschuren. Anderzijds verdwenen er ook boerenschuren
door gebrek aan onderhoud.
Boerderijen in de toekomst
Zoals uit het voornoemde blijkt, zullen in verband met de mechanisatie en spe
cialisatie vele traditionele boerderijen verdwijnen. Voor de gespecialiseerde
bedrijven, zoals landbouw, veeteelt, varkenshouderij e.d. zullen voor dat doel
dan bedrijfsruimten worden opgericht welke bijna geen enkele overeenkomst
hebben met de huidige boerenbedrijven. Hetworden bedrijfshallen aangepast aan
de specifieke eisen, opgetrokken van staal, kunststof en beton, met een verschij
ningsvorm welke vreemd is aan de huidige overgebleven traditionele boerderij
en. We kunnen dit betreuren maar de ontwikkeling gaat cloor.
Wanneer wij willen dat er nog karakteristieke boerderijen in een min of meer
gave staat overblijven, dan zal naast het stimuleren om restauraties te laten
uitvoeren, sterk de nadruk moeten worden gelegd op een mogelijke herbestem
ming. Dit proces is al enige tijd in gang gezet met de komst van kampeerboerde
rijen, horecagelegenheden en woonboerderijen.
Voor het behoud van verschillende boerderijen zou het wenselijk zijn dat er nog
een aantal aangemerkt worden als beschermd monument. Tot op heden zijn dat
er maar enkele.
Op Schouwen-Duiveland zijn te noemen:
Gemeente Wes terse bouwen:
"Crayenstein" Kraayensteinweg 25 Burgh;
"Molenberg" Hogeweg 53 Burgh;
"van Zuyenshoeve" Lageweg 5 Burgh;
Lageweg 14 Burgh;
"Toledohoeve" Westenschouwenseweg 2 Burgh;
"De Trouwe Herde" Daleboutseweg 4 Haamstede;
"Hoeve Landzicht" Stofweg 42-44 Noordwelle;
109
