Brouwershaven gestaan hebben. Deze molen was een heerlijkheidsmolen. Dat
hield in dat de graaf de heerlijke rechten van de wind had en dat bewoners van
een bepaald gebied, hun graan niet op een andere dan deze molen mochten
laten malen. De hier bedoelde molen werd in 1321 voor de helft aan "den Dorpe
van Brouwershavene" geschonken onder ongeveer dezelfde condities als die van
de watermolen te Zierikzee. Waarschijnlijk zal ook nog impost op het te malen
graan zijn betaald aan de graaf. Van dit type molens hebben, gezien de daarvan
bekende dateringen, ook molens gestaan te Nieuwerkerk (1370), Oosterland en
OuwerkerkC 1469). Ook op andere plaatsen hebben dit soort molens gestaan
zoals al enkele malen bij opgravingen is gebleken. Dit type standermolen is op
het eiland niet meer vertegenwoordigd. De laatste van dit model stond te
Brouwershaven op de Oude Schouwsedijk, hij werd daar omstreeks 1850 opge
bouwd. Deze molen, 't Hert" geheten kwam oorspronkelijk uit Ouddorp. Op 28
december 1945 waaide hij om en is jammer genoeg niet meer herbouwd.
Molens van dit type hebben onder andere ook gestaan te Oosterland, Dreischor,
Zierikzee en Haamstede.
AJb. I. Brouivershauen. oude standermolen 7 Hert" (Co/I. DA. Haak)
Wip korenmolens
Een bijzonder molentype is de wipkorenmolen waarvan exemplaren te Noord-
welle (tot 1924) en Moriaanshoofd hebben gestaan. Deze molen vertoont het
uiterlijk van de bekende Hollandse wipmolens, poldermolens die in het draaibare
gedeelte, de kast of kop; de as, de vang en de overbrenging naar de verticale as
bergen. Deze verticale as of koningsspil brengt de draaiende beweging door een
holle standaard over naar de ondertoren waar zich dan de kamwielen voor de
wateropvoerwerktuigen bevinden. In deze ondertoren is meestal de woning van
de molenaar gemaakt. Bij de wipkorenmolen is in deze ruimte het maalwerk en
wat daarbij hoort aangebracht.
'17
