Schouwen verder kunnen ontwikkelen. Zie met name: C. Dekker, Saint-Bavon en Zélande. in:
J.-M. Duvosquel en E. Tbqen eel.Peasants and Townsmen in Medieval Europe. Stadia in honorem
Adriaan Verhuist, Gent 1995, blz. 379-396.
P.A. 1-Ienderikx, De ringwalburgen in hel mondingsgebied van de Schelde in historisch perspec
tief. in: R.M. van Heeringen, P.A. I-Ienderikx en A. Mars (ed.), Vroeg-Middeleeuwse ringwalburgen
in Zeeland. Goes, Amersfoort 1995. blz. 71-112.
P.A. Henderikx, Walcheren van de 6e tot de 12e eeuw. Nederzettingsgeschiedenis in fragmenten,
in: Archief. Mededelingen van het Koninklijk Zeeinvsch Genootschap der Wetenschappen 1993, blz.
113-156.
2 C. Dekker, Zuid-Beveland. De historische geografie en de instellingen van een Zeeuws eiland in de
middeleeuwen. Krabbendijke 1982, blz. 323-338.
3 Zowel door mij als door Henderikx, Walcherenblz. 140, is twijfel geuit over de opvatting van
Post, dat in het bisdom Utrecht de kerk en de tienden tot in de twaalfde eeuw een onscheidbaar
geheel hebben gevormd en dat de tienden niet zonder de kerk vervreemd konden worden.
4 Zie voor de parochiestichting op Walcheren Henderikx, Walcheren, blz. 135-149.
5 De informatie over de munt- en aardewerkvondsten op het strand en in de duinen dank ik aan de
heer F. Beekman te Zierikzee. De resultaten van onderzoek in het duingebied zullen binnenkort
verschijnen in: L. v.d. Valk, F. Beekman en R.M. van Heeringen, Stuivend zand over boerenland.
Geologie, archeologie en historische geografie van bet duingebied op Schouwen in deprov. Zeeland.
6 Henderikx, Ringwalburgen, blz. 108-109.
7 Dekker, Saint-Bavon, biz. 380-382.
8 Zie over het bezit van Sint Baaf op Schouwen Dekker, Saint Bavon.
9 P.A. Henderikx, De oudste bedelordekloosteis in het graafschap Holland en Zeeland. Het ontstaan
van bedelordekloosters voor ca. 1310 Ie Dordrecht, Middelburg, Zierikzee en Haarlem, alsmede
enige aspecten van de plaats van deze kloosteis in het stedelijk leven en daarbuiten gedurende de
middeleeuwen (Hollandse Studiën 10). Dordrecht 1977, blz. 70.
10 Zie over de stichting van kerken door de ambachtsheren Dekker, Zuid-Beveland, blz. 363-380.
11 Voor de kerkpatrocinia op Schouwen zie H.J. Kok, Inventaris van de kerkpatrocinia in het
Zeeuwse deel van het middeleeuwse bisdom Utrecht, in: Archief Zeeuwsch Genootschap (1972-73),
blz. 151-233- Voor de oudste vermeldingen van de nederzettingen en parochies op Schouwen
o.a.Encyclopedie van Zeeland. Middelburg 1982-1984, 3 dln. Vergelijk ook de parochie-indeling bij
J.G.C. Joosting en S. Muller Hz.. Bronnen voor de geschiedenis der kerkelijke rechtspraak in het bis
dom Utrecht in de middeleeuwen. Eerste afdeeling, I en II (Werken der Vereeniging tot uitgave der
bronnen van het Oude Vaderlandsche Recht, 2e reeks, 8 en 17). 's-Gravenhage 1906-1915. Op
bepaalde plaatsen wijk ik hier van af onder meer op grond van de loop van de parochiegrenzen.
De parochiegrens werd heel vaak vlak langs de nieuwe kerk getrokken, zodat de moederparochie
het minste nadeel ondervond.
12 Renesse. in: Nieuwsbulletin KNOB (1949) kolom 160-162.
18
