zeven retourreizen naar het Verre Oosten, waarvan vijf in opdracht van de NHM
naar Java. In 1849 nam kapitein H.H. de Boer het commando van Van Delden
over. Na vier achtereenvolgende reizen in dienst van de NHM waren de vergoe
dingen voor de bevrachtingen inmiddels zo ver gezakt, dat reders steeds vaker
zelf emplooi voor hun schip zochten. Ook De Crane liet de Roompot in 1850 op
eigen risico een reis naar Hongkong maken. Op de terugreis ging men langs Java
voor het innemen van de traditionele 'koloniale waar'; tin, suiker, koffie en 'rot
ting' (rotan). Het jaar daarop koos men toch weer voor de zekerheid van een
NHM-bevrachting/1
Overzicht van de reizen van de Roompot naar bet Verre Oosten, 1845-1853Na aankomst in Batavia
voer het schip meestal langs de noordkust van Java naar Semarang, Soerabaya en Probolinggo voor hel
innemen van goederen voor de thuisreis.
heenreis thuisreis
1. Zierikzee-Batavia 3-31845-15. 6.1845 Batavia-Vlissingen 2. 8.1845 - 23-11.1845
2. Zierikzee-Batavia 29.6.1846-14.10.1846 Semarang-Zierikzee 11.11.1846- 2. 4.1847
3. Zierikzee-Batavia 15.7.1847-28.10.1847 Probolinggo-Zierikzee 4.12.1847-19. 4.1848
4. Zierikzee-Batavia 19-3-1849-12.6.1849 Batavia-Zierikzee 1.9.1849- 1.1.1850
5. Zierikzee-Hongkong 30.3-1850- 6. 9.1850 Hongkong-Zierikzee 27.10.1850 - 7. 6.1851
6. Zierikzee-Batavia 23.7.1851-24.11.1851 Banjoewangi-Zierikzee 10. 1.1852- 2. 6.1852
7. Zierikzee-Akyab 25.9.1852- 4. 2.1853 Akyab-Roompot 20. 2.1853-29. 6.1.853
Schip en bemanning hadden het tijdens de reizen zwaar te verduren en de
Roompot keerde meestal flink gehavend in Zierikzee terug. Tijdens twee reizen
waren de omstandigheden ronduit extreem: op de derde reis ontweek men met
moeite een zware cycloon en gedurende de vijfde reis kreeg het schip te kampen
met blikseminslag. In scheepsverklaringen deden kapitein en bemanningsleden
na thuiskomst uitgebreid verslag van deze wederwaardigheden.
Cycloon
Nadat de Roompot op zijn derde reis begin december 1847 op de rede van
Probolinggo (Oost-Java) beladen was met koffie, suiker, tin en rotting vertrok
men naar de rede van Banjoewangi waar het schip ankerde om op de twaalfde
december via Straat Bali de Indische Oceaan op te zeilen. Al snel kwam het schip
hier in de buurt van een zware cycloon. Kapitein Van Delden besloot cle wervel
storm alle ruimte te geven door eerst een noordelijke koers aan te houden om er
vervolgens achter aan te kunnen varen. Desondanks 'werkte en stampte het
schip hevig in de hooge door elkander loopende zee'. Het schip kreeg veel water
binnen en de masten en tuigage hadden zeer te lijden. Het was een van de
zwaarste stormen waar de Roompot ooit in terecht was gekomen.5
Tropische cyclonen waren in die tijd onderwerp van uitgebreid onderzoek en
kapitein Van Delden gaf zijn ervaringen door aan Henry Piddington, voorzitter
van de maritieme raad van onderzoek te Calcutta, clie ze in zijn Sailors Hornbook
publiceerde. Piddington complimenteerde Van Delden met zijn uitgezette koers
in de Indische Oceaan: 'andere schepen welke niet onder de bevelen van zulke
kundige gezagvoerders stonden hebben in deze cyclone veel geleden'.6 Ook Van
Delden raakte geïntrigeerd door het verschijnsel cycloon en zou later dit boek en
enkele andere Engelstalige werken over de eigenschappen van stormen in het
Nederlands vertalen.7
Uiteindelijk arriveerde cle Roompotna nog de nodige andere stormen te hebben
doorstaan,, op 19 april '1848 op de rede van Zierikzee waar direct een deel van de
lading werd overgeslagen in lichters. Toen op 24 april het schip voldoende
47
