In Noordwelle kregen de vluchtelingen dagelijks per hoofd een halve kilo brood
en verder per week 1,4 kilo spek, 0,5 1 bonen, 0,5 1 erwten, 0,5 kg vet en elke
vijf dagen een halve hectoliter kolen. De meeste vluchtelingen zijn uiteindelijk
naar het kamp in Ede vertrokken.
De Belgen die in Ouwerkerk bij de boeren in de omgeving werk vonden brach
ten hun verdiende loon naar de penningmeester van het comité. Bij vertrek naar
huis of naar een opvangkamp kregen zij hun gespaarde loon mee. Alle 25 vluch
telingen kwamen uit Lier.
In Renesse is geen geldinzameling gehouden. Alle steun werd in natura gegeven.
De 45 vluchtelingen werden bijna allemaal ondergebracht in het grote leegstaan
de herenhuis van de familie Hoogenboom. Op één gezin na werd iedereen door
gestuurd naar het kamp te Ede.
In Zonnemaire werden de meeste gezinnen die op 9 en 11 oktober aankwamen
ondergebracht bij particulieren. Twee gezinnen kwamen terecht in de bewaar
school. Aanvankelijk waren 20 burgers bereid gevonden om de beide gezinnen
in de school te onderhouden, maar de burgemeester vond dat het de verant
woordelijkheid was van de hele bevolking. Er werd een commissie gevormd die
geld bijeen zou brengen en voor de mensen zou zorgen. In totaal zijn er 19 man
nen naar Engeland gegaan om daar in de fabrieken te gaan werken. De overigen
zijn naar de kampen Ede en Nunspeet gestuurd tot spijt van de bevolking want,
"Zóó waren de vluchtelingen reeds ingeburgerd, dat het scheiden hun 'wee'
deed. Ook bij de commissie en bij zeer vele ingezetenen zullen aangename her
inneringen aan den tijd van hun verblijf blijven bestaan. Gaarne hadden ze nog
langer hier gebleven, maar de circulaire van den Regeeringscommissaris maakte
een einde aan het 'Eldorado' dat ze hier hadden gevonden."
Bronnen en literatuur
Streekarchivariaat Schouwen-Duiveland, Zierikzee:
Archief Comité Zierikzee tot Hulpverlening aan Vluchtelingen,
Notulen Raadsvergaderingen gemeente Z/en&2r<?e,augustus-december 1914
A. van der Hoeven, Geschiedenis van de Mobilisatie te Zierikzee, augustus '1914-
November 1918, Zierikzee 1925
J. Schot BWzn, Vlaamse vissers als vluchtelingen in Zierikzee 1914-1918
Kroniek van het Land van de Zeemeermin Schouwen-Duiveland, 1987.
Verslag van het Provinciaal Comité lot Hulpverleening aan Vluchtelingen in
Zeelandaugustus 1914- 1 juli 1915, Middelburg, 1915
L. de Vos e.a., Belgische Militaire Geschiedenis aan de hand van documenten
830-1990
Zierikzeesche Nieuwsbode, augustus 1914-juni 1915
70
