vertrokken. Dit deed hij overigens niet alleen na de evacuatie vanwege cle
watersnoodramp maar ook schreef hij naar de mensen die tijdens cle oorlog in
Duitsland tewerkgesteld waren en naar de Nederlandse soldaten in Indonesië. Dit
contact leek op prijs gesteld te worden. In een van zijn nieuwsbrieven die hij toe
stuurde aan kerkgenoten die in 1953 over het hele land verspreid geëvacueerd
waren, maant hij hen aan toch vooral naar de kerk te gaan: 'In verscheidene brie
ven die wij tot dusver ontvingen, wordt geschreven over kerkdiensten die men
bijwoont Er zijn echter gemeenteleden die in hun brieven het kerkgaan niet
noemen Als de herder de schapen niet zelf in het oog kan houden... wordt
hij wat ongerust.'8 Of zijn aanmoediging om meer naar de kerk te gaan effect
heeft gehad, weet ik niet maar zijn brieven zorgden er wel voor dat cle saamho
righeid tussen de inwoners zoveel mogelijk in tact werd gehouden. Westerhof
houdt op deze manier de mensen betrokken bij het clorp en bij de kerk. En dat
werkt, na de Ramp wanneer de mensen zijn teruggekeerd, zijn er weinig veran
deringen te zien op religieus gebied. In de eerste periode na de Ramp gebruiken
de Hervormde gemeente en cle Gereformeerde Kerk samen een noodkerk. Deze
samenwerking zet niet direct door. Maar ook deze invloed van de Ramp kun je
zien als een voortzetting van iets dat al na de oorlog begonnen is. Die samenwer
king kun je verklaren als cle conclusie van de vreedzame tweedeling op religieus
gebied op het clorp.
Verenigingsleven
Voor een klein dorp had Nieuwerkerk een uitgebreid verenigingsleven. Vlak
voor de oorlog kom ik pas de eerste vereniging op neutrale grondslag tegen. Dit
is korfbalvereniging DSS, in 1936. Na de Tweede Wereldoorlog wordt sportbeoe
fening van groter belang in het clorp. In 1946 spreekt cle gemeenteraad over het
bestemmen van een terrein voor de openbare sportbeoefening. Het zal clan nog
tot 1949 duren eer er inderdaad een beslissing genomen wordt. In de jaren nis
sen de Oorlog en de Ramp ontstaat er een aantal verenigingen die weinig met de
kerken te maken hadden, onder meer een damvereniging, een mandolinevereni-
ging, een ijsvereniging en cle al eerder genoemde korfbalvereniging. De meeste
verenigingen waren, afgaande op kranteberichten, zeer actief. Het is wel zo dat
de meeste verenigingen dezelfde mensen in hun besturen hadden zitten. Deze
personen vormen dan ook een soort machtsnetwerk in Nieuwerkerk.
Politiek
Samenstelling gemeenteraad Nieuwerkerk
partij 1946 1949 1956 1958
SGP
ARP
CHU
PvdA
Gemeente Belang
Lijst Overbeeke - - - 1
Uit: J. Zwemer: In conflict met de cultuur; de bevindelijk gereformeerden en de Nederlandse
samenleving in bet midden van de twintigste eeuw (Kampen 1992). pg. 367.
De ARP was in eerste instantie cle machtigste partij in de Nieuwerkerkse gemeen
teraad. Dit blijft zo tot 1956 wanneer zij een gedeelte van haar invloed verliest
2
2
2
2
2
2
1
-
1
1
1
1
1
1
2
2
1
1
1
1
78
