aan de Brouwersdam, het Grevelingenstrand en Neeltje Jans is dit merkbaar.
Het provinciale beleidsplan berekent voor de recreatiesector voor geheel Zeeland
in 1986 op grond hiervan ongeveer 6500 manjaren directe (8200 arbeidsplaatsen)
en in totaal 10.000 manjaren indirecte werkgelegenheid in de dienstensector. De
eerder geplaatste werkgelegenheidstabel gaf voor Schouwen-Duiveland in 1955
2440 manjaren in de dienstensector en voor 1980 5023.
Verkeer
De topografische kaart van Schouwen-Duiveland onderging revolutionaire veran
deringen door de aanleg van vaste verbindingen in het kader van de Deltawerken
en door de bouw van cle Zeelandbrug. De laatste hoorde niet tot de eigenlijke
Deltawerken, maar werd gefinancierd door de provincie Zeeland. Naar vijf kanten
kwam aan het isolement van Schouwen-Duiveland een einde, mede met goede
verbindingen naar Midden-Zeeland. De drie veerverbindingen naar Numansdorp,
Sint Philipslancl en Kats werden opgeheven.
De vaste verbindingen voor Schouwen-Duiveland kwamen in de volgende jaren
tot stand.
Zandkreekdam I960 Haringvlietdam 1970
Haringvlietbrug 1964 Brouwersdam 1981
Grevelingendam 1965 Oosterscheldekering 1986
Zeelandbrug 1965 Philipsdam 1989
Volkerakdam 1969
De Zeelandbrug is ontstaan uit twee studies van mijn hand in Economische
Statistische Berichten. De eerste (1954) betrof het vaststellen van de verkeersren-
tabiliteit van een dam Zierikzee-Colijnsplaat nadat de Oosterschelcle zou zijn afge
sloten. De tweede (1958) leverde argumenten op voor de rentabiliteit van het hef
fen van een tol op de Haringvlietbrug, waarmee de regio belangrijke troeven in
handen hield. De latere directeur van Provinciale Waterstaat, Ir J.G. Snip, combi
neerde beide ideëen tot de Zeelandbrug; daardoor werd de verbinding veel eer
der dan voorzien was aangelegd. De brug werd eind 1965 in gebruik genomen en
in 1993 tolvrij. Daarmee werd bovendien voorkomen dat -volgens de
Reconstructiecommissie- een veerboot met zijlading van Kats naar Zierikzee werd
ingezet. De nieuwe verbindingen hadden grote gevolgen voor het verkeer. Vóór
1965 werd dit onderhouden door de volgende veerdiensten:
Verbindingen Midden-Zeeland-Zierikzee
1866-1923 Boot Middelburg-Zierikzee met vele tussenaanlandingen
1923-1941 Boot Wolphaartsdijk-Zierikzee
1941-1965 Boot Katseveer-Zierikzee alle met zijlading
Verbindingen Schouiven-Duiveland-Randstad
- Boot. Zijpe-Numansdorp (Hoekse Waard) tot 1965
(Haringvlietbrug 1964; Grevelingendam 1965)
- Boot Zijpe-Anna-Jacobapolder (Sint Philipsland) tot 1989, nu Philipsdam
Deze verbindingen betekenden hoge vervoerslasten en lange vervoerstijden
(levertijden) en daardoor factoren die de opbrengst van producten drukten en niet
69
