stadsbestuur van Zierikzee; oudere Zierikzeese zouthandelaren verklaren daarin,
kennelijk op verzoek van de stacl Antwerpen, dat naar hun weten de zoutmarkt
altijd, en uitsluitend in Antwerpen is gehouden.38
Daarnaast spelen Zeeuwse, met name Middelburgse en Zierikzeese schippers en
kooplieden een vooraanstaande rol bij de aanvoer van wol uit Engeland voor de
lakenindustrie op het vasteland, zeker in de tweede helft van de 13e eeuw. Voor
een deel gaat het daarbij om haringvissers die voor de Engelse kust vissen, de
gevangen vis in Engelse havens verkopen, en vervolgens vandaaruit wol mee
terug nemen. Van de rol van Zeeuwen bij de uitvoer van Engelse wol, waarvan
wij voor het eerst horen in 1271,10 krijgt men met name een beeld dank zij de be
waard gebleven rekeningen van de uitvoerheffingen op wol, wolvellen en hui
den in de Engelse havens uit de periode 1286-1298." Daarin worden bij elkaar
335 schepen met bekende herkomst genoemd, waarvan 57 uit Vlaanderen, 7 uit
Holland, 5 uit Voorne (Brielle/Maarland) en maar liefst 119 uit Zeeland. Van de
Zeeuwse schepen komen er 52 uit Middelburg, 20 uit Zierikzee en de rest uit een
groot aantal havenplaatsen, voor een deel steden in wording, te weten:
Westkapelle, Veere, Vlissingen, Arnemuiden, Goes, Biezelinge, Kortgene, Kats,
Wolfaartsdijk en Burgh (Westenschouwen). Uit de Engelse rekeningen blijkt dat
vooral in Middelburg en Zierikzee enkele zeer grote vrachtvaarders aktief zijn.
Deze varen in opdracht van kooplieden uit Italië, het Rijnland, Westlalen en
Noord-Duitsland, uit Brabant, Luik en Namen, en verder, zij het in mindere mate
uit Vlaanderen, Noord-Frankrijk en Holland en Zeeland. In enkele gevallen
kopen zij de wol ook voor eigen rekening.12
Op een dergelijk breed netwerk van handelscontacten wijzen ook andere helaas
slechts incidentele gegevens met betrekking tot de Zierikzeese handel. Dat bur
gers van Hamburg Zierikzee bezoeken blijkt voor het eerst in 1266,,:i en in juni
1289 treffen wij in Zierikzee vier kooplieden uit Florence en Luca, die daar graaf
Floris V kwijting geven voor een gigantische som gelcis die hij een jaar eerder
van hen had geleend en nu terugbetaalt." Net als Middelburg is Zierikzee ook
betrokken bij de Rijnhandel; vandaar de ontheffing in 1304 voor kooplieden uit
Zierikzee en Middelburg van de verplichting om door hen via de Lek of de
Meiwede aangevoerde wijn en haver in Dordrecht te verkopen. Ten aanzien van
de wijnhandel wordt Zierikzee daarbij meer bevoorrecht dan Middelburg; de
ontheffing geldt namelijk niet alleen voor handelaren uit Zierikzee zelf, maar ook
voor anderen die wijn naar Zierikzee vervoeren.45 Tekenend ook voor de bete
kenis van Zierikzee als handelsstad, lijkt het dat de stad in 1276 samen met
Dordrecht, Middelburg, Haarlem en Westkapelle een privilege van graaf Floris V
meebezegelt voor cle kooplieden van cle IJselsteden Kampen, Zwolle, Deventer
en Wilsum in verband met hun handel op het graafschap Holland en Zeeland:16
In ieder geval sedert cle laatste decennia van cle 13e eeuw zijn Zierikzeese koop
lieden ook bij cle lakenhandel betrokken, zij het clat het beeld op dit punt minder
duidelijk is clan ten aanzien van Middelburg, waar in cle tweede helft van cle 13e
eeuw lakenhandelaren een invloedrijke groep vormen:'7'Voor Zierikzee hebben
wij uit de 13e eeuw niet meer dan een enkele indicatie, namelijk een oorkonde
van graaf Floris V uit 1283 waarin hij bepaalt dat burgers van Zierikzee, evenals
die van Delft en Dordrecht, vrij voorbij cle Merwecletol van Niemandsvriencl
(Sliedrecht) mogen varen wanneer zij laken vervoeren naar de weekmarkten in
Wouclrichem en Giessen in Altena.48 Wat later, in 1318, blijkt er in Zierikzee ook
een lakenhal aanwezig te zijn4*.
12
