TITELPRENT.
twaalf families die meer dan 250 gemeten ambachts hadden, met in totaal 11.334
gemeten op Schouwen, dat een oppervlakte had van 23-345 schotbare gemeten.
Met andere woorden, met deze twaalf families was 49% van de jurisdictie-
gebieden verdeeld. De iets minder complete rekening van 1339 levert voor elf
families zelfs een percentage van 53% op, maar de genoteerde oppervlakte van
heel Schouwen was dan ook kleiner.
INHOUD
DER
I~Iet klinken tier Trompet roept de Overjlenbycen;
Een Edelman, die zich in 't ftrijden had gekweten,
Knielt voor de Heirfpits neer; het Harnas dekt de Leên:
De Ry van ICrygsliinop het moedig Ros gezeten,
Staart op hun Veldheer, die door 't zwaaien van het Zwaard
Den Held, naar de oude wyz', ten Ridder zal verklaren.
Een Schildknaap biedt den Helmeen ander h oudt liet Paard
't Geen haaft den Spoorjlag van den RIDDER zal ontwaren.
De aloude Paalfleenop den voorgrond, praalt gepaft
Met Zeelands Wapcnfchild, 't Vorfchiet vertoont de Lyken
Door d'onverfchrokken moed des Heids zoo hooggetaft.
Oud Adelyk Kafieel (iaat boven al te piylceu;
Daar 'r. Baken op het Duin van verre elks aandagt wekt.
't Geen al ten Zinneprent van Zeelands Adel ftrelcr.
p. m. de Lichte.
De neer s. van Leeuwen Batavia iHudrata pnj. ju. Gedicht behorend bij de ridderslag die
hiernaast is afgebeeld.
De conclusie kan dus zijn, dat er een gigantisch aantal edelen is geweest, maar
dat sommige families er wel duidelijk uitspringen. Voor Zuid-Beveland zijn dat
de genoemde geslachten, met. alleen al een ambachtstotaal van 7896 gemeten
voor de van Kruiningens, afgezien van bezit elders. Dit getal slaat dus niet op het
grondbezit - dat we helaas niet kunnen reconstrueren - maar op de omvang van
de rechtsdistricten.
Op Schouwen vallen in '1339 slechts twee families echt op. De ene bestond uit
Matthijs Rengerszoon, Clais Rengerszoon en de kinderen van Clais Rengerszoon,
met bijna 9% van het hele eiland als ambachtsbezit (1780 gemeten), volgens de
rekening van 1339; in 1340 was het 7%. Dit verschil ligt gedeeltelijk aan een iets
kleiner geworden bezit, maar voornamelijk aan het feit, dat het eiland groter
bleek te zijn in de betere boekhouding van 1340. De andere familie werd
gevormd door de broers Floris en Arnoud van Haamstede met 5502 gemeten, die
bijna 27% van Schouwen beheersten, volgens de rekening van 1339-
Dat er ook veel extreem kleine ambachten voorkwamen spreekt dan wel voor
zich, maar dat dit op Schouwen in 1340 er al 63 waren van minder dan 10
gemeten (63 van de 304 is 21%), geeft dit beter aan. Kampioen was Wayn
Rissenzoon uit Ellemeet met slechts 50 roeden - ambachtsheer dus over nog geen
35
