te zeggen, voortaan werd het stedelijk bestuur uitvoerder van hetgeen van hoger
hand was beslist. Van rechtstreekse bemoeienis met het bestuur van het gewest
en van het land was steeds minder sprake. Toen de Bataafse Republiek in 1806
plaatsmaakte voor het Koninkrijk Holland, werd het Franse bestuursstelsel inge
voerd. Geheel op Franse leest werd het bestuur ingericht toen ons land in 1810
werd ingelijfd bij het Franse keizerrijk.
Toen de Fransen verdreven waren, leken onder koning Willem I de oude tijden
terug te kregen. Als vanouds kreeg Zierikzee weer de stedelijke status. Opnieuw
telde Zierikzee twee burgemeesters. Maar dat was slechts schijn. Veel van het
geen in de Bataafs-Franse tijd was
ingevoerd, bleef bestaan. Nog meer als
voorheen werd het plaatselijk bestuur
uitvoerder van hetgeen besloten werd
op provinciaal en landelijk niveau.
Vooral dankzij de liberale stroming, die
toonaangevend werd. konden bestuur
lijke vernieuwingen worden doorge
voerd. Gebroken werd met talrijke
belemmerende bepalingen. Veel meer
werd overgelaten aan het krachtenveld
tussen producent en consument. De
overheid, ook de stedelijke, trok zich
steeds verder terug om zich vooral te
beperken tot een voorwaarden schep
pend beleid, met veel aandacht voor
de openbare orde. Besturen werd
opnieuw een bijbaan.
Zierikzee verloor zijn stedelijke status
definitief in 1851. Het verschil tussen
stad en platteland was vervallen.
Voortaan onderscheidde het bestuur
van Zierikzee zich in niets meer. Als
gevolg van de grondwetswijziging van
1848 kwamen staatkundige vernieu
wingen op gang. Een van de gevolgen
was de gemeentewet van 1851. De
invloed van de kiezers op het bestuur
werd vergroot en zou in stappen lei
den tot een stelsel van rechtstreekse verkiezingen.
In de 19de eeuw deden ook de wethouders hun intrede. Zij vormden samen met
de burgemeester het dagelijks bestuur. De burgemeester was nog lange tijd
iemand uit de notabelen. Hij was tevens raadslid. Het burgemeestersalaris was
dermate gering dat het onmogelijk was iemand hiervoor te krijgen, die geen
belangrijke neveninkomsten had. Een burgemeester van elders kreeg Zierikzee
eerst in 1872. In de overige gemeenten op Schouwen-Duiveland zou het nog
veel langer traditie blijven dat een eigen inwoner burgemeester werd.
Rond de eeuwwisseling komen talrijke nieuwe ontwikkelingen op gang, die ver
sterkt worden door de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog. Steeds meer dringt
het besef door dat de overheid zijn liberale koers moet verleggen. De overheid
Het stadhuis van Zierikzee aan de Meelslraat,
1747. (gravure doorJ.C. Philiips naar een teke
ning van C.Pronk: Collectie Gemeentearchief
Schouiven-Duiveland).
8
