van een betaling aan Van Nooijen 'wegens leverantie van zarken tot het sluysje
van de Nieuwe polder'. Nu ontvangt hij 137.4.4. Dijkgraaf en gezworenen
besluiten in 1768 om in de polder Kijkuit een nieuwe sluis van blauw arduin te
laten maken. En een jaar later vinden we een betaling aan Van Nooijen van
108.5.15. Diezelfde polder betaalt tenslotte in 1777 nog eens 58.19 'wegens
leverantie van steen (en het) maken van (een) steene zijl' waterlozing, uit-
stroomsluis).
Het polderbestuur van Ooster- en Sirjansland deed ook zaken met Van Nooijen.
Het betaalde aan de steenhouwer 120.9.8 voor het met hardsteen vernieuwen
van de sluis de Staart in Sirjansland.
Tenslotte werkte Van Nooijen ook voor het polderbestuur van Zonnemaire. Hij
ontving in 1757 een bedrag van 20 'wegens het leggen van een nieuw zijl in
plaats van het houte in den Schouwsendijk'.9
Polder Oiid-Herkingen
In het Zierikzeese notarieel archief kwamen twee machtigingen van Neeltje van
Eekele boven water die verwijzen naar activiteiten van haar overleden man in
Herkingen. Het blijkt te gaan over een 'nieuwe zark steen sluis' in de dijk van de
polder Oud-Herkingen waarop de polder St.Elisabeth moet lozen. De werken
werden in 1781 uitgevoerd. Van Nooijen was hiervoor in september 1778 met de
dijkgraaf en de gezorenen een contract aangegaan. Deze hadden hiervoor twee
maal de reis naar Zierikzee ondernomen om met de steenhouwer te onderhande
len. Op 10 februari '1779 betaalde de polder St.Elisabeth zijn aandeel in de onder
neming aan Van Nooijen te weten 313-9.8 'voor geleverde blaeuwe hartsteen,
alsmede ten dienste van gedachte sluis'. De afrekening van het grootste bedrag
1421.12, had echter pas na Van Nooijens overlijden plaats. Het werd uitbetaald
aan Erasmus van Hekke als vertegenwoordiger van Neeltje. Dat de werken in
Herkingen pas na het overlijden van de steenhouwer werden uitgevoerd ver
klaart de aanwezigheid van een opperman in dienst van zijn weduwe."'
De vele opdrachten van Van Nooijen van de waterschappen geven mogelijke een
vertekend beeld van zijn totale activiteiten. Hij heeft waarschijnlijk veel meer
voor particulieren gewerkt, met name in de grafkunst, dan nu kan worden ach
terhaald. Ook beperkten zijn opdrachten zich niet tot Schouwen-Duiveland zoals
hierboven blijkt. Ook Tholen, waar hij stenen leverde aan de Hervormde kerk te
Sint Maartensdijk behoorde tot zijn afzetgebied."
Bij de betalingen door de waterschappen aan Van Nooijen ging het om grote
bedragen. Men kan zich afvragen, wat deed Van Nooijen met zijn geld? Hij liet
weliswaar een redelijk vermogen en een goedlopend bedrijf waarin veel was
geïnvesteerd na, maar hij schrijft nooit in - zoals andere kunstenaars en
ambachtslieden - op stedelijke fondswervingen.
Bovendien kwam slechts één verwijzing naar deelname in een lijfrente boven
water. Wel vond ik aanwijzingen dat hij herhaaldelijk borg stond voor anderen.
Misschien heeft hij daar veel geld mee verloren.
Mattijs van Nooijen als tekenaar
Aan de 18de eeuwse verzameling tekeningen van Nederlandse grafmonumenten
en gedenkstenen, bijeengebracht door de Delftse notaris W.van der Lely, leverde
Mattijs van Nooijen een aandeel. Van der Lely die zelf de epitafen en tombes van
51
