Ss
Maximiliaan Braam ca. 1920
Dan waren er vakken die verwant waren met
de biologie-studie. Op een reis naar de Far
West legde hij een herbarium aan voor zijn
school. Scheikunde boeide hem en van elke
reis kwamen ook zakken vol stenen en fos-
sielen mee van geologisch interessante plaat
sen. Ook astronomie had z'n belangstelling
en hij keek met prof. Everett I. Yowell op het
WÊËsïÊkg.,.observatorium van Cincinnati naar de sterren.
A^mÊm Hij werd een natuurmens genoemd die zich
interesseerde voor planten, bomen, insecten
en andere dieren. Hij kende de eigenschap
pen en gewoonten van dieren, nam ze ook
mee naar huis van de lange wandelingen met
vrienden. Bij zijn huis had hij een tuin en een
kleine boomgaard. Ook ijverde hij voor een
botanische tuin: hij was secretaris van de
Ohio Botanical Garden Society en lid van de
Vereniging tot Bevordering van Weten
schappen in de staat Ohio.
Tenslotte Braams interesse voor geschiedenis
en wijsbegeerte. Een cursus van een hoogle
raar van de Universiteit van Tallahassee (Florida) over de geschiedenis van het
Oude Zuiden (van de U.S.A.) vond hij zo goed, dat hij de spreker het volgende
cursusjaar weer naar de Midwest probeerde te halen.
Hij schreef een wijsgerig manuscript 'Christen en Heiden'. We raken hier aan zijn
geestelijk leven, waar we niet veel van weten. Het gezin Joost Braam rekende zich in
Nieuwerkerk tot de Christelijk Gereformeerde kerk. In Amerika is het gezin
Maximiliaan Braam daar losser van komen te staan. Zijn vrijzinniger opvattingen vin
den we ook terug in de keus van de schrijvers die hij las. Allereerst is daar William
Cullen Bryant (1794-1878) dichter van romantische natuurpoëzie en uitgever van de
invloedrijke liberale krant Evening Post in New York. Ook was Braam een bewonde
raar van Anatole France. Frans schrijver en Nobelprijswinnaar voor letterkunde, die
een tegenstander was van dogmatisme en met een sterk geloof in de rede. Braam gaf
les op staatsscholen en niet op scholen uitgaande van een kerk. De opvattingen van
Braam kunnen zeer wel veranderd zijn door zijn biologie studie met daarin de evolu
tietheorie van Darwin en een andere kijk op de natuur. De Braam die in 1875
Nieuwerkerk verliet is niet dezelfde als de Braam die in 1929 Nieuwerkerk voor het
laatst bezocht. Zijn keus voor een legaat aan de Openbare Lagere School van
Nieuwerkerk is bewust geda an. Dit ontlokte bij wethouder J.J.van Klinken bij het
aanvaarden van het legaat in 1933 een teleurgestelde reactie, zoals hierna zal blijken.
Op het eind van zijn leven, zijn vrouw is 30 januari 1926 ruim 70 jaar oud overle
den. maakte Maximiliaan Braam plannen om te promoveren en zo de doctors
titel te behalen. Op een reis naar Zeeland in 1929 (hij was daar ook in 1926) had
hij contact met een onderwijzer om materiaal te verzamelen voor een proefschrift
over 'De dialecten van Zeeland'. Toen had hij ook al contact met burgemeester
J. Bouman van Nieuwerkerk over een fonds ten behoeve van de Openbare Lagere
School.
94
