jaar poorter zijn. Voor de functie van the
saurier werd met twaalf jaar genoegen
genomen. Maar ook hier werden de
regels omzeild. Elders geboren familiele
den werden al op zeer jeugdige leeftijd -
er zijn voorbeelden van zuigelingen van
twee of drie dagen- ingeschreven in hel
poortersboek om hen na hun studie een
kans te geven op de Zierikzeese rege
ringskussens plaats te nemen.
Het spreekt vanzelf dat de afstand tussen
bestuurders en bestuurden groot werd.
Toch is het opvallend dat tot ver in de
17de eeuw nog behoefte was aan
inspraak. Bij belangrijke beslissingen
werd de brede raad bijeengeroepen. Die
werd gevormd door de stedelijke raad,
aangevuld met 20 a 24 burgers.
Het hoeft niet te verbazen dat de groeiende afstand tussen bestuur en bevolking
in tijden van tegenslag aanleiding gaf tot grote spanningen. Vooral wanneer ons
land aangevallen werd en er behoefte kwam aan leidinggevende personen. Toen
in 1672 de Republiek van alle kanten werd aangevallen, kwam het ook in
Zierikzee tot een uitbarsting, die vooral tot doel had om de Zierikzeese regenten
te dwingen akkoord te gaan met de benoeming van Willem III tot stadhouder.
De ruiten van het stadhuis werden ingegooid en maar ternauwernood kon woor
den voorkomen dat het stadhuis werd bezet. Soortgelijke gebeurtenissen herhaal
den zich in 174"7 en 1787. Vooral het oproer in het laatstgenoemd jaar was ont
zettend in omvang. Op gigantische schaal werd geplunderd en de Oude Haven
lag vol met kapot geslagen huisraad. Deze gewelddadige uitbarstingen geven aan
hoezeer de afstand tussen de regenten en de inwoners was gegroeid.
Het verwondert daarom niet dat stromingen, die een einde wilden maken aan
deze ongebreidelde macht, aanhang kregen. Toen op het eind van de 18de eeuw
moderne ideeën over besturen begonnen door te breken, werden ook in
Zierikzee daarvan talrijke voorstanders gevonden. Zij kregen hun kans toen de
Franse troepen ons land binnenmarcheerden. Velen jubelden: "Gelijkheid, vrij
heid en broederschap en er werd vrolijk gedanst rond de vrijheidsboom.
De omwenteling betekende bovendien dat er ruimte kwam voor rechtstreekse
betrokkenheid van de burgers met hun bestuur. Een beperkte democratie werd
ingevoerd, die veelbelovend leek. Maar het enthousiasme ging snel over. Met
tegenstanders van de oude orde was snel afgerekend en nieuwelingen namen
plaats op de regeringskussens. Toch werd het merendeel van de nieuwe Bataven
gevormd door leden van de oude regeringsfamilies, die zich snel aanpasten aan
de nieuwe omstandigheden. Wel is de invloed van de nieuwe ideeën groot
geweest. Daar danken wij bijvoorbeeld de marktdag op donderdag aan. Vanwege
de gelijkstelling van alle godsdiensten werd. met het oog op de Joodse stadgeno
ten, besloten de marktdag te verzetten van zaterdag naar donderdag.
Een van de belangrijkste gevolgen van de Bataafs-Franse tijd is geweest het
afbouwen van de lokale autonomie. Had het stadsbestuur voorheen vrijwel alles
