Slot
Afsluitend wil ik nogmaals de nadmk te leggen op de grote betekenis van
Westenschouwen voor het verkrijgen van beter inzicht in vele vragen waarop bij
het onderzoek naar laat middeleeuwse bedevaarten en de daarmee samenhan
gende insignes en gebruiken nu nog geen antwoord gegeven kan worden.
De hoop wordt hier uitgesproken dat er werkbare formules zullen blijven
bestaan, zoals gelukkig in 1994 en 1995 het geval was en dat wetenschap, detec
toramateurs, gemeente, museum en allen die het onderzoek naar de middel
eeuwse pelgrimsgebruiken ter harte gaat, hun krachten zullen blijven bundelen.
Zodat, wanneer wederom delen van het strand van Westenschouwen blootspoe
len, door min of meer dagelijkse controle, alle insigne-fragmenten worden verza
meld, gedocumenteerd en beschikbaar worden gesteld voor verder onderzoek.
Een onderzoek dat dan niet alleen betrekking moet hebben op de Amersfoortse
insignes maar ook op andere typen religieuze en profane insignes. Want dat is
immers de basis van het toekomstige verdere onderzoek. Het gaat in
Westenschouwen niet om de incidentele toevalsvondst, maar om de samenhang
van het geheel. Het spel van golven en zeestromingen zal zeker in de toekomst
op het strand van Westenschouwen opnieuw die mogelijkheid bieden.
Literatuur
1. F. Beekman en H.J.E. van Beuningen, Het verdronken Westenschouwen, uitgave
Stichting Westerschouwen Kultureel, 1995.
2. H.J.E. van Beuningen en Dr. A.M. Koldeweij, Heilig en Profaan, 1000 laat-middel-
eeuwse religieuze en profane insignes uit de collectie H.J.E. van Beuningen,
uitgave Stichting Middeleeuwse Religieuze en Profane Insignes - Cothen, 1993.
3. Jan van Herwaarden, Opgelegde Bedevaarten, Van Gorcums Historische Bibliotheek nr.
95, Assen 1978.
4. P. Lukkenaar, Mirakelboek Onser Liever Vrouwen t'Amersfoert, uitgave Het Onze Lieve
Vrouwe Gilde - Amersfoort, 1946.
5. Ottie Thiers, Bedevaart en Kerkeraad, De Amersfoortse Vrouwevaart van 1444 tot 1720,
Hilversum 1994.
6. Ronald C. Finucane, Miracles and Pilgrims, Popular Beliefs in Medieval England,
London 1977.
7. R.M. van Heeringen, A.M. Koldeweij en A.A.G. Gaalman, Heiligen uit de modder, In
Zeeland gevonden pelgrimstekens, Zutphen, 1988.
16
