WITTE VAN HAEMSTEDE Een herwaardering van de bekende bastaardzoon van graaf Floris V? door drs. Patrick Vlegels Van graaf Floris V is het bekend dat hij naast zijn wettige nakomelingen ook enige bastaardkinde ren heeft gehad. We kennen deze bastaarden lang niet allen bij naam, maar één van hen is de geschiedenisboeken ingegaan: Witte, de latere heer van Haemstede. Dit artikel biedt een goede gelegenheid Witte voor korte tijd uit de schaduw van zijn beroemde vader voor het voetlicht te laten treden. Of al deze aandacht voor een bas taardzoon terecht is, zal altijd een twistpunt blij ven. De middeleeuwse bronnen met informatie over het leven van Witte zijn slechts in beperkte mate overgeleverd en het zal in dit verhaal daar om bij een poging blijven het leven van Witte te reconstrueren. Dit leven speelt zich af tussen ongeveer 1275 en 1320. Wat uitvoerig aan de orde zal konten is het beeld dat gedurende de afgelopen 700 jaar van Witte van Haemstede, 'sgraven Florens sone', heeft bestaan. Centraal staat zijn vermeende heldenrol in de strijd om Zeeland bewes ten Schelde in de beginjaren van de veertiende eeuw. Voor een goed begrip van de tijd waarin Witte leeft, is een korte inleiding over de politieke situatie rond het jaar 1300 van wezenlijk belang. Voor deze gebeurte nissen is de Rijmkroniek van Holland onze hoofdbron. Over deze kroniek en zijn vermoedelijke auteurs is veel geschreven en de huidige communis opinio is dat twee personen ervoor verantwoordelijk zijn: de zogenaamde Anonymus schreef tussen 1280 en 1282 over de hoofdlijnen van de geschiedenis van het graafschap Holland en Zeeland tot aan het jaar 1280 (de Rijmkroniek I)De grafe lijke klerk Melis Stoke vulde deze geschiedenis aan en continueerde de geschie denis tot in zijn eigen tijd, het begin van de veertiende eeuw (de Rijmkroniek II). De boeken waarin over Witte wordt geschreven, maken alle onderdeel uit van de Rijmkroniek II. Ik zal daarom altijd veiwijzen naar de Rijmkroniek met Stoke als auteur.1 De politieke situatie rond 1300 Na de moord op graaf Floris V wordt zijn 'legale' zoon Jan als graaf Jan I zijn opvolger. Jan is amper 12 jaar oud en bevindt zich op het moment van de moord op zijn vader in Engeland, aan het hof van koning Edward I. Hier wordt hij voor bereid op zijn toekomstige rol als graaf, een rol die hij nu vele jaren eerder gedwongen door het noodlot moet gaan vervullen. In januari 1297 neemt graaf Jan I zijn intrek in Zierikzee. De beoogde raadsman en tevens neef van de graaf. Jan van Avesnes, is na een mislukte veldtocht tegen de West-Friezen tijdelijk van 5 Wapen van Haemstede.

Tijdschriftenbank Zeeland

Kroniek van het Land van de Zeemeermin | 2000 | | pagina 7