Brielle (1330) bepalingen ontbreken die wel voorkomen in dat van Goedereede en dat van Brouwershaven, wil dus niet zeggen dat het recht van Goedereede en Brouwershaven niet zou kunnen zijn beïnvloed door een vroege versie van het stedelijk recht van Brielle. De invloed van Brielle Hierboven stelden we vast dat de stadsrechten van Brielle en Brouwershaven tot elkaar in een directe relatie staan. Voor een antwoord op de vraag of het stads recht van Brouwershaven werd beïnvloed door dat van Brielle, of dat het recht van Brielle juist werd gebaseerd op de bepalingen uit Brouwershaven bestaat eigenlijk maar één subtiele aanwijzing, die samenhangt met de in Brouwershaven wat afwijkende situatie met betrekking tot de hoge jurisdictie. Die had daar, zoals we zagen, aanvankelijk een voorwaardelijk karakter, wat tot uitdrukking komt in de artikelen 26 en 29 (en niet meer in artikel 58, dat van later datum is). Artikel 29 is wederom een goed voorbeeld van een bepaling waarbij aangroei heeft plaatsgevonden. Dezelfde bepaling is niet bekend uit het stadsrecht van Brielle (maar kan daar desalniettemin bekend zijn geweest, wellicht als voorbode), wel uit dat van Goedereede (art. 19). Goedereede art. 19 Wye ruit verboden wapen yemen wont, hy verbuert lyen pont off die hant; doot hijre yemant mede, dat is lijff om lijff. Brouwershaven art. 29 Jtem die met virboden wapenen ijmant wondt, hij verbeurde siin hant of tliijen pont ende dode hire yemant mede, lijf om lijf, mar die rechter en sal gheenen saecken berechten die aen ijmans lijff gaen ten sij dat hij tsheeren wille daer aff wete. Kennelijk moest het bovenstaande artikel in Brouwershaven van een aanvulling worden voorzien. Dat de uitbreiding inhoudelijk echter een nadere proces rechtelijke precisering van de 'lijf om lijf-bepaling' is, wijst erop dat die bepaling in zijn oorspronkelijke vorm niet overeenstemde met de in Brouwershaven be staande situatie. Wanneer de bepaling in Brouwershaven was ontstaan, dan had het niet voor de hand gelegen om de bepaling eerst op een algemene manier te formuleren en vervolgens uit te breiden met een inhoudelijke beperking. Aannemend dat de inwoners van Brouwershaven voor hun rechtsregels niet in verschillende plaatsen maar in één andere plaats te rade gingen, stellen we vast dat het oudste gedeelte van het stadsrecht van Brouwershaven werd gebaseerd op bepalingen uit Brielle. Niet op de Brielse stadsrechtoorkonde van 1330 (want daarin komen veel minder artikelen voor) maar op een vroegere versie daaivan, dus op een van vóór 1330 daterende keur of een verzameling rechtsregels dan wel voorboden. Hoe de stadsrechtoorkonde van Goedereede met haar afwijken de structuur zich precies verhoudt tot de stadsrechten van Brielle en Brouwers haven is vooralsnog onduidelijk, zodat er in principe drie filiaties denkbaar zijn: 1. Brielle Brouwershaven Goedereede 2. Brielle Brouwershaven Goedereede 3. Goedereede Brielle Brouwershaven Het bovenstaande overziende stellen we vast dat zich bij de stadsrechtfamilie van de Hollands-Zeeuwse eilanden een verschijnsel voordoet dat we niet kennen van 15

Tijdschriftenbank Zeeland

Kroniek van het Land van de Zeemeermin | 2002 | | pagina 17