DR. JAN MACQUET, MEDICUS EN DICHTER, 1731 - 1798
door dr. C.M. van Hoorn
Dr. Jan Macquet, medicus te Zierikzee, zag het eerste levenslicht in 1731 te
Brouwershaven als zoon van Johannes Macquet, predikant van Eikerzee (1728-
1831) en daarna te Domburg, en Dana Pluympot uit Brouwershaven. Jan was een
kleinzoon van Jean Davis Macquet, koopman, geboren te La Rochelle(Frankrijk)
in 1663 en na de herroeping van het Edict van Nantes uitgeweken naar
Middelburg, waar sinds 1574 een Waalse Kerk bestond. Johan Macquet huwde
hier met Johanna Coorte, dochter van Ds. P. Coorte en Margaretha Cortgemet1.
Op 1 april 1733 liet vader Johannes zijn zoon Jan als poorter van Zierikzee
inschrijven, met het oog op de mogelijkheid later in aanmerking te komen voor
belangrijke stedelijke ambten. Hij voelde zich een gewoon Nederlander, evenals
de meesten der Hugenoten-nazaten.
Macquet bleef ongehuwd en woonde met twee dienstbodes, eerst in het huis 'de
Eenhoorn' aan de zuidzijde en sinds 1778 aan de noordzijde van de Oude
Haven, thans Havenpark, in het pand nummer 21.
Macquet was stadsdoctor van 1775-1790, raad van 1770-1795, schepen van 1765-
1793, burgemeester in 1780,1784, 1787 en 1791, thesaurier 1791-1794, kerkmees
ter 1763-1765, rentmeester van de Geestelijke Goederen op Schouwen Duiveland
1776-1784, overdeken van het Kleermakersgilde 1778-1798, landrechter van
Schouwen in 1781,1785 en 1792; kraanmeester 1784-1789; ontvanger van de huis
schatting 1789-1798 en regent van het Armenkinderhuis 1788-1795.2
Op 15 november 1788 gaf hij zijn testament bij notaris J. de Kanter Phil.zn., de
patriot. Een specificatie van de nalatenschap en met name een overzicht van de
bibliotheek missen wij.
Hij overleed op 3 december 1798 en werd begraven in het 'Hoog Choor' van de
(thans niet meer bestaande) St.Lievens Monsterkerk.3
Jan leefde in de tijd van grote veranderingen, teweeg gebracht door de
Verlichting, met onder meer de patriottentijd en de revolutie in Frankrijk. De
inval der Fransen in Nederland in 1795 werd door de patriotten met vreugde
begroet. De instelling van de Bataafse Republiek heeft Macquet nog in zijn laatste
drie levensjaren ervaren. En de hoopvolle verwachtingen van zijn vader zijn ver
vuld: Jan Maquet is een geacht en geliefd medicus en bestuurder in Zierikzee
geworden. Bovendien hebben zijn medische publicaties betekenis gehad in een
tijd van - voor de chirurgijns belangrijke veranderingen - in de gehele Bataafse
Republiek (1795-1806), in het Koninkrijk Holland (1806-1810) en de
Napoleontische jaren (1810-1813). Het Koninkrijk der Nederlanden bracht weer
andere maatschappelijke en wetenschappelijke inzichten en ontwikkelingen.
Macquet steunt nog op de wetenschap van de 18e eeuw, maar heeft juist iets van
de vindingen van de nieuwe tijd bespeurd.
Studie en promotie
Na de lessen aan de Latijnse School te Zierikzee werd Jan Macquet te Leiden als
geneeskundig student ingeschreven op 4 september 1751. Hij promoveerde 23
april 1756 op de dissertatio pathologica inauguralis 'De vitiis vasorum continenti-
um' In dit proefschrift, door hem 'dissertuncula' genoemd, beschrijft hij de afwij
kingen van de zogenaamde bevattende vaten: het bloedvatenstelsel, de lichaams-
37