Vermoedelijk een van de twee wachthuizen aan het Zijpe in de 18de eeuw. Collectie Gemeentearchief
Schouwen-Duiveland, Zierikzee.)
Schraver's kritiek op zijn voorgangers
In zijn pleidooi voor het samengaan van techniek en natuur wees Schraver er in
de bovengenoemde 'memorie' van april 1802 op dat men tijdens het ontstaan van
het Nieuwe Zijpe langzaam maar zeker dit natuurlijke proces had kunnen be
ïnvloeden door het nieuwe Canaal zoveel mogelijk naar het oosten te leiden. Hij
spitste zijn kritiek toe op het feit dat men de natuur gedurende te lange tijd haat-
gang had laten gaan. Men dacht de steeds dreigender wordende dijk- en oever-
vallen te kunnen bestrijden door de eb- en vloedstromen naar de oostelijke oever
te verplaatsen met de al genoemde 'blinde dammen' en 'schermhoofden'.
Het doel dat men met zo'n blinde dam wilde bereiken was volgens Schraver
tweeledig. In de eerste plaats zou deze de vloedstroom naar de overkant van het
Zijpe, het 'Vlije' genaamd, moeten leiden en daarnaast was het de verwachting
dat de vloed als gevolg van de veranderde richting door het 'Gat van Sint
Annaland' zou gaan stromen, wat dan weer de stroming in het Zijpe zou vermin
deren. De geulen, die het Gat van Sint Annaland voor het water bereikbaar
moesten maken waren echter te smal en te ondiep en de nieuwe route naar de
Krammer was veel langer dan door het Zijpe, zodat het water door deze rivier
toch weer de kortste weg zou kiezen. Bovendien was het verval in de nieuwe
route te klein, zodat minder water afgevoerd kon worden. Het plan om met een
blinde dam, die minstens twaalf voet onder water lag, het tij te keren bewees
volgens Schraver: "...middagklaar dat men het project niet "kunstmatig" heeft
doordacht".
De tweede onderneming waarop Schraver zijn pijlen richtte was het plaatsen van
schermhoofden aan de overkant van de Stoofpolder op de Plaat van Rumoirt.
Doel hiervan was de verbreding van het Zijpe, waardoor de toenemende ver
dieping tot staan zou komen en de kracht van de stroming zou moeten vermin
deren. In de praktijk bleek echter dat door de schermhoofden het Zijpe alleen
maar smaller werd en de kracht van de stroming nog meer toenam. De schurende
59