Aits (N. de Kater) en dominee (J.A. Dompeling) leefden hun natuurkundige belangstelling uit in het 'Physisch College', dat over een eigen gebouw beschikte en veel instrumenten bezat. Het werd in 1821 opgeheven. Zierikzee kreeg een vrijmetselaarsloge in 1800, 'De Ster in 't Oosten' geheten. Zij hield haar bijeenkomsten in het koffiehuis van Jan Smits (later: B.H. Harinck). Kortom, het intellectuele leven, waaraan steeds meer aandacht en tijd werd besteed, speelde zich buiten de herensociëteit af. Wat zich daarbinnen wel lang zal hebben voltrokken is het onderling behartigen van politiek-persoonlijke zaken. Nog tot het midden van de 19de eeuw werd het in Zierikzee gewoon gevonden dat het College van Burgemeester en de twee wethouders de vervulling van te zijner begeving staande ambten bij toerbeurt onder hun drieën regelden. Wanneer men het geschrift Mijn Leven van de arrondissementsijker F. Nagtglas naleest op de beschrijving van zijn Zierikzeese jaren, dan leert men dat juist ook in de hogere kringen gezelligheid in de huiselijke sfeer van het eigen gezin en in die van fami lie en vrienden gezocht en gevonden werd. De herensociëteit vervulde ook in het gezelligheidsleven een tamelijk marginale rol. In feite is het een klein wonder dat Zierikzee na zoveel honderd jaar nog een herensociëteit heeft - zij het niet langer binnen haar muren. Dankwoord en verantwoording Bijzondere dank van de schrijver gaat uit naar de heer H. Uil, archivaris van de Gemeente Schouwen- Duiveland, voor zijn behulpzaamheid, suggesties, kritische lezing van de eerste versie en voorstellen tot verbetering. De heer H. Pelgrim, secretaris van sociëteit 'De Vereeniging', dankt hij voor het ter beschikking stellen van onder zijn beheer zijnd archiefmateriaal en het daaruit helpen maken van een relevante selectie. Voor het aan dit geschrift ten grondslag liggend onderzoek is gebruik gemaakt van: Gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Zierikzee: Archief Sociëteit De Vereeniging anno 1802 te Zierikzee: Alcte, notulen met reglement betreffende oprichting van een avondsociëteit ten huize van F. Smith te Zierikzee op 15 november 1802; notulen van leden- en bestuursvergaderingen, reglementen, jaarver slagen, kasboeken, staten van gewone en buitengewone leden, registers van geïntroduceerde person en, alsmede stukken betreffende aankoop van het gebouw Oude Haven wijk A nummer 373/374 te Zierikzee door de sociëteit en betreffende de verhuur van het pand door N.V. 'De Concertzaal' te Zierikzee aan de sociëteit; kadasterboeken betreffende de jaren 1857 tot en met 1959. O. Groeneyk, Kronijk van Zierikzee, Zierikzee 1821. J.I. Israel, De Republiek, Franeker 1996, vertaling. J. de Kanter Phü.z., Chronijk van Zierikzee, Zierikzee 1795, 2" druk. J. Kloek en W. Mijnhardt, 1800, Blauwdrukken voor een samenleving, Den Haag 2001. F. Nagtglas, Mijn Leven', Zeeland 1845-1884, in: Archief Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, Middelburg 1977. PD. de Vos, Zierikzee vóór 100 jaar, Zierikzee 1922. P.D. de Vos, Een oud Koffiehuis te Zierikzee, in: Zierikzeesche Nieuwsbode ,1926, nr. 11423. P.D. de Vos, De vroedschap van Zierikzee, Middelburg 1931 - 82

Tijdschriftenbank Zeeland

Kroniek van het Land van de Zeemeermin | 2002 | | pagina 84