In de periode tot 1880 nam Zeeland wat betreft de relatieve aantallen emigranten de eerste plaats in, namelijk 88 per 100.000 inwoners, alhoewel er per gebied/ eiland grote verschillen waren, zoals de volgende tabel laat zien. Emigranten uit Zeeland per regio, 1839-1918 Totaal 1839-1858 1859-1879 1880-1900 1901 -1918 1839-1918 W. Z.-Vlaand. 2.399 35,2 3.257 47,5 3.350 28,7 3.095 43,5 12.101 37,3 Z.-Beveland 1.172 17,2 1.019 14,9 4.084 34,7 2.002 28,1 8.277 25,5 Schouwen-D. 1.858 27,2 1.457 21,2 1.083 9,3 329 4,6 4.727 14,6 Walcheren 556 8,2 314 4,6 687 5,9 661 9,3 2.218 6,8 O. Z.-Vlaand. 574 8,4 143 2,1 670 5,7 775 10,9 2.162 6,7 N.-Beveland 134 2,0 211 3,1 1.136 9,7 171 2,4 1.652 5,1 Tholen/St. Ph. 126 1,8 456 6,6 651 5,6 82 1,2 1.315 4,1 Totaal 6.819 6.857 11.661 7.115 32.452 Bron: Staten van landverhuizers, 1839-1858; Verslag van den toestand der provincie Zeeland door Gedeputeerde Staten uitgebragt aan de Provinciale Staten1859-1918 (Middelburg 1860-1919) Aantallen emigranten naar Xoorcl Amerika in verschillende gebieden van Zeeland en uitgedrukt in percentages van de totale emigratie in de betreffende periode. Bron: Staten van Landverhuizers, 1839-1918. Verslag van den toestand der provincie Zeeland door Gedeputeerde Staten uitgebracht aan de Provinciale Staten 1859-1918 (Middelburg 1860-1919) in: Nehalennia Bulletin themanummer 11e Historische studiedag (Middelburg 1997). Kenmerkend voor Nederland was dat de emigratie hier voornamelijk plaatsvond vanaf het platteland en het grote aandeel van gezinnen daarin. Tijdens de laatste golf vond er een verschuiving plaats van plattelandsemigratie naar emigratie vanuit ambachtelijke en industriële gebieden, maar de agrarische sector bleef over heersen. Ook steeg nu het aandeel alleengaanden ten opzichte van de gezinnen. Ketting- en groepsemigratie en de bestemmingen in de Verenigde Staten Groepsemigratie vond voornamelijk in de 19e eeuw plaats, bij emigranten die vaak om godsdienstige redenen vertrokken. Maar ook in de periode 1900-1920 zien we mensen, hetzij in gezinsverband of alleengaanden, op dezelfde dag weggaan. Het begrip kettingemigratie houdt in dat mensen na elkaar emigreerden en be ïnvloed waren door elkaar en door berichten uit Amerika. Vaak ging een (jonge) zoon of een gezinshoofd vooruit als kwartiermaker en volgde daarna het hele gezin. Ook broers vertrokken vaak een paar jaar na elkaar. Op deze wijze emi greerden verspreid over een aantal jaren, familieleden en vrienden of bekenden. De bestemming van de Nederlandse emigranten concentreerde zich in de staten Wisconsin en Michigan. Naar deze laatste staat vertrokken de meeste Schouwse emigranten. Men ging naar plaatsen zoals Grand Rapids en Kalamazoo, waar al veel Nederlanders woonden. Grand Rapids wordt omringd door dorpjes met Nederlandse namen, zoals Vriesland, Groningen, Holland en Zeeland. In deze streek vestigden zich veel 84

Tijdschriftenbank Zeeland

Kroniek van het Land van de Zeemeermin | 2002 | | pagina 86