Tenslotte wordt een beeld geschetst van de enorme schade. Er is 250.000 ha. direct
door de stormvloed getroffen en duizenden mensen verloren hun leven. 'De
oogst van 350.000.000 ging verloren, 25.000 koeien verdronken, 1500 paarden
van het beste Zeeuwse ras, vonden hun graf in de golven. Honderdduizenden
kippen drijven nu tussen wrakhout, uien, vlas en huisraad. De volledige schade
van de ramp wordt volgens officiële cijfers op meer dan een milliard geschat'.
Ook wordt kort vermeld waar de ramp niet toesloeg. De Hondsbosse Zeewering
doorstond het stormgeweld (evenals de Afsluitdijk!) en zo liep Noord-Holland niet
onder. De smalle duinenrij bij 's-Gravenzande hield het en dat voorkwam het
onderlopen van het Westland. Ook Schielands Hoge Zeedijk tussen Rotterdam en
Gouda brak niet door, want anders waren de diepe polders daar zeker volgelopen.
De Randstad Holland heeft veel geluk gehad, het kroop door het oog van de
naald! Op de eilanden van Zuidwest-Nederland herhaalde zich de geschiedenis
van de overstromingen. 'En juist dit land is, zoals vele malen eerder, de noodhoek
van ons land geworden. Vergeten land, door de poliepenarmen van de vijand
overal omstrengeld'.
De tekst geeft een oprecht beeld van de ellende, schade, redding en hulp. Het is
een samenvatting van de eerste weken na de rampnacht van 31 januari of 1 februari.
Van bewuste mythevorming in deze tekst is volgens ons geen sprake.
De kaartbijlage
Los bijgevoegd in het boek behoort een kaart, die om die reden niet altijd meer aan
wezig is. De titel is: 'De Stormvloed van 1 Februari 1953' en de schaal is 1 250.000.
In donkergroen staan de ondergelopen polders in Zuidwest-Nederland (en op
Texel) afgebeeld met de dijkdoorbraken aangegeven met dunne of dikke rode
pijl en de aantallen doden per gemeente aangeduid met kleine of grote kruisen.
Bij de Engelstalige uitgave van 'De Ramp' behoort dezelfde kaart met de titel 'The
Storm-Tide Disaster of February 1, 1953'.
Van de Nederlandstalige kaart bestaat een bijgewerkte druk waarop de aantallen
slachtoffers zijn geactualiseerd. Het aantal kruisen bij Nieuwerkerk is hierop van
15 (150 doden) toegenomen tot 27 (270 doden).
De kaart blijkt uitgegeven door N.V. Cartografisch Instituut Bootsma in Den Haag,
hetgeen niet op de kaart staat vermeld. Het is bijzonder dat het géén overheids
dienst was die de kaart vervaardigde, maar een commercieel bedrijf. De onder
grond van de kaart is identiek aan de Gemeentekaart van Nederland en ook aan
de Autokaart van Nederland (Falkplan) door Bootsma.
De kaart behoort zo gevouwen te zijn dat het 'Register' van de plaatsnamen aan
de achterzijde van de kaart voor ligt. Dat was voor de lezers ook heel belangrijk,
want wie kende in de rest van Nederland dorpen, zoals Sirjansland of Eikerzee?
Naast het register staat een korte bedijkingsgeschiedenis van Nederland met een
doorsnede van het polderland met dijken en waterpeilen. Het betreft overigens
een Hollands polderland met droogmakerij, binnenboezem en ringvaart, die de
situatie in Zeeland niet goed kan toelichten. In de Engelstalige editie luidt de
tekst: 'How the Dutch Dyke and Polder System Works'.
Wat de inhoud van de kaart betreft, valt het volgende op. Allereerst zien we dat in de
noordelijke delta de overstroming tot en met de Biesbosch en Waalwijk wel 90 km
landinwaarts is gekomen. Opmerkelijk is de overeenkomst met het overstroomde
gebied na de St. Elisabethsvloed van 1421, speciaal in de contactzone van de noor
delijke delta en de rivieren Maas en Waal.
47
