Toch zijn ook minder positieve reacties op het boek 'De Ramp'. Het dagblad Trouw
merkt op: 'aan de neutraliteit van dit nationaal document is te angstig vastgehouden'
en men vindt het daardoor geen waarlijk nationaal boek. Concreet mist men een
foto van de kerkgang op 8 februari; het vertrouwen op God is niet vermeld.
De Telegraaf schrijft dat het boek een 'weinig overtuigend beeld van de waters
nood' geeft. Dat het hele boek in weinig tijd veel geld bijeenbracht, wordt de enige
verdienste genoemd. Een miserabele lay-out, een slechte tekst van uit dagblad
reportages gelichte zinnen en een lukrake verzameling foto's. Er zijn te veel kleine
foto's als een kiekjesalbum en bij de groter gebrachte foto's ontbreekt het waar, het
hoe en het waarom. A.W. van Stuyvenberg eindigt met te schrijven dat 'De Ramp'
slechts een boek met platen is geworden, geen document van 'het verbijsterende
tafereel van de zee van de rampspoed'.
In De Waarheid wordt vooral gewezen op zaken die de tekst niet vermeld, zoals
de hulp uit de Sowjet Unie, van het Poolse Vredescomité en van de Chinese
Volksrepubliek. Het grote machtsvertoon van de Amerikanen wordt in 'De Ramp'
helaas toegejuicht en er zijn weer Duitse troepen in Nederland. De aanwijsbare
oorzaak van de ramp was de slechte staat van de dijken en daar was voor
gewaarschuwd, maar het leger ging voor. Ook wordt de tegenwerking van 'spon
tane volkshulp' van communistische zijde door de Nederlandse overheid vermeld
en het feit dat hulpgoederen naar het buitenland zijn verkocht. 'Dit alles geeft
aan het boek een grote en misleidende eenzijdigheid, hetgeen in sterke mate
teleurstelt'.
Deze reacties uit het verzuilde Nederland midden in de Koude Oorlog geven aan
hoe moeilijk het was met een nationale herdenkingsuitgave te komen, maar tonen
tegelijkertijd aan dat de uitgave wel neutraal was. Juist door de anonimiteit van
de medewerkers en met het koninklijke voorwoord is daartoe een poging gedaan.
Terugkijkend kunnen we ons de negatieve reacties van sommige kranten wel voor
stellen, maar het is jammer dat er niet meer positieve geluiden bij de uitgave zijn
geuit. Het is ook in tegenstelling met de grote belangstelling die er nu is voor het
boek 'De Ramp', als herinnering aan de Watersnoodramp van 1953 en de Neder
landse samenleving van toen. Ook benadrukt men nu het feit dat voor het eerst
foto's een wezenlijk aandeel hadden in de verslaggeving van de ramp. Het was
een hoogtepunt van de zwart-wit fotografie. De kranten en weekbladen zijn veel
al verloren gegaan, maar het boek 'De Ramp' bleef bewaard.
Oplaag en afrekening
Van het boek 'De Ramp' zijn uiteindelijk ruim 600.000 exemplaren gedrukt. Het
boek had een oplage als nooit tevoren. De Engelstalige versie 'The Battle of the
Floods' werd gedrukt door Newman Neame Limited in Londen en kreeg een voor
woord van de burgemeester van die stad Sir Rupert De la Bère, M.P. Er zijn 35.000
exemplaren van gemaakt (en niet 100.000 zoals het Fotomuseum beweert).
Dan waren er nog een Duitse en een Frans bijlage ('Sturmflut' en 'Désastre de la
Mer') van ieder 7500 stuks, die werden ingelegd in de Nederlandstalige versie. Ze
geven de integrale vertaling van de tekst uit 'De Ramp'.
Ook werd nog een speciale editie in Indonesië gemaakt in een oplage van ruim
5000 exemplaren. Dit zeldzame boek 'Water' heeft als ondertitel: 'Gedenkboek van
de ramp, welke Nederland in Februari 1953 trof, samengesteld onder auspiciën
van het 'Centraal Comité Watersnood Nederland 1953' door Nederlanders en
Nederlandse bedrijven in Indonesië, die arbeid, papier, druk- en bindwerk belange-
50
