Kleine monumenten na een grote ramp Buitenlandse geschenkwoningen door Janny Lock Na de watersnoodramp van 1953, toen de balans van de verwoestingen was op gemaakt, begon de wederopbouw in het rampgebied. Een van de facetten van de wederopbouw was het plaatsen van de zogenaamde geschenkwoningen. De woningnood na de Tweede Wereldoorlog was al hoog en daar kwam het grote aantal verwoeste woningen door het water nog bij. Het rampgebied werd ge holpen door Noorwegen, Denemarken, Zweden, Finland, Oostenrijk. Deze landen zonden houten prefabwoningen, en zo kon 20% van de door de ramp verwoeste woningen vervangen worden door deze geschenkwoningen. Eén huis werd door Frankrijk geschonken. De geschenkwoningen die nu nog bewoond worden in Schouwen-Duiveland zijn afkomstig uit Noorwegen. Denemarken, Zweden, Oostenrijk. De woning uit Frankrijk is al afgebroken. Als leidraad in dit artikel zal de Noorse woning model staan omdat over deze woningen het meest bekend is. Herkomst van de woningen De woningen zijn na de Tweede Wereldoorlog in onder andere Noorwegen ont wikkeld, omdat het noorden van Scandinavië volledig door de Duitsers veiwoest was. De wederopbouw in het barre klimaat van de Noordpool bracht een aantal problemen met zich mee. In het noorden van Scandinavië zijn geen bossen waar uit hout geput kan worden. De naaldbossen bevinden zich vooral in het zuiden. Inlands hout genoeg om huizen te bouwen, maar het transport van complete huizen is kostbaar en praktisch onuitvoerbaar door de enorme afstanden die af gelegd moeten worden over wegen die niet geschikt zijn voor speciaal transport. Daarom werd in Oslo de zogenaamde prefabwoning ontwikkeld die in pakketten naar het noorden werden getransporteerd Een Noors huis bestond uit 209 pakketten, alle van letters en cijfers voorzien om een vlotte opbouw mogelijk te maken. Van het type dat we in Nederland kennen zijn er wereldwijd 1500 gefabriceerd. Dit lage aantal kan verklaard worden. Al spoedig bleek dat de huizen voor het poolklimaat niet voldoende geïsoleerd, dus te koud, waren. Zodoende zijn niet alle toen gefabriceerde prefabwoningen in Noorwegen opgebouwd. Voor het Nederlandse klimaat voldeed de isolatie wel en het rampgebied kon de woningen goed gebruiken. Alleen van de Noorse huizen is tot nu toe de naam van de architect bekend. Het is Kurt Jorgensen, geboren op 11 november 1912. Deze beminnelijke man woont momenteel in Oslo, maar heeft na de oorlog jaren in Honnigsvag gewerkt in een barak van drie bij vijf meter. Daarin werd geslapen, gewerkt en geleefd. Hij was niet de enige architect die prefabhuizen ontwierp, maar hij is wel de enige die er ronduit voor uitkomt dat er een inschattingsfout is gemaakt ten aanzien van de isolatie. Hij heeft ook wijzigen in de tekeningen aangebracht om ze geschikt te maken voor de Nederlandse woonbehoefte. 95

Tijdschriftenbank Zeeland

Kroniek van het Land van de Zeemeermin | 2003 | | pagina 97