I
tesmecffcrs/g&cljcpencn
cnbc IRnbcn bcc £>tabt Ziericzce.bocn tc tot ten/
2flfoonu«ntge jaren BcrtDncrfjSbclcflbupfen
im&c" oncBcreetltBcbtn ingctropen fijn/ intaffflncn
banbenfouten Connc-bifct)blnnfbcfc £tabt/
buptoo?fnltcbatbcg>ticrlupbcn/benfrlbcnbifct|
^0>. nfflncnbt/ acn ccntgtjc Ijarrc behenbe/ tonpt fabcur oftt anbtre nffectitn/
onber be Ijnnbt cube rccccetltjcU toe fepben tube bergunben bier/ bijffftf'
0k tribe meet nffflagfjcn/ ban bner boo? fp ben iMclj tut openbner tjabben
btrcoeljt'Kontt bene be bjcenibt «oóplupben ban Ijtcr gljcbibcrtccrt cube
bcrb?cnnt fijn gctotefl; tot srootc fctjfiöc cü ncljtcrbrel ban be# J&tabt.s!
|j.|j cnbc be siljemcmc I®iffct)crf-.fêclrfn8fse; SOO 1ST, ©at top/ ommc
fijwg tjicv innc tcrcmcbicrcn/ metbttoilliBtagfje cnbc tocttncnbanbegcmccne
fë'hi «tticc-lupbcn ban bcfc tyaben bnrcube/ ©Ijcojbannccrt cnbc gccommft<
i|ïp teevt tjcbbcu een fcccUcr bcqnacittperroott/bic ban nuboojtacn altc ben
[|!j| ponten JBifct) attjicc bnptcc Zee commcnbt/ int openbner affiant cube
bcrcoopen fat' fonber tc gebjupchen ecmgc snufte ofte fabcur toacr beur
ÈJjp bat allebc boo?f5 mifbjupchcn tocct) senomnt/enbeben bjeembcit Coop-
man niet min gBetleft cnbc gijrbicnt fal toefen/nlgf be 3rngt)cfctenc/£?oo
bat pber Coopmnu Ijicc op fal baft gaciV cnbc Bern mogf)en reguleren.
2tctuai ben feiten grunp ïbj.ljonbcrt cnbeCtocluc.
Denecnen fegghetden anderen yi
gV-c)
C'V
Plakkaat uit 1612 over de ongeregeldheden op de
afslag. (Coll. Gemeentearchief Schouwen-Duiveland,
Zierikzee).
Brouwershaven, Middelburg en Veere kenden soortgelijke bepalingen.30 Klachten
over de kwaliteit van haring en vis kwamen meestal bij het stadsbestuur terecht.
De goede naam en faam van de stad was dan in het geding. Direct werden
betrokkenen gehoord en maatregelen afgekondigd om herhaling te voorkomen.
De keurmeester die de gewraakte haring of vis had gekeurd, kon rekenen op
ontslag.
Ook de grote afnemerscentra als Keulen, Hamburg en Rouaan deden er alles aan
om de kwaliteit van de aangevoerde haring te waarborgen. Zij wilden niet opge
zadeld worden met klachten van hun afnemers uit het achterland. In 1567 sloten
de Staten van Holland en van Zeeland met Keulen en in 1609 met Hamburg een
contract af waarin de tot dan toe gehanteerde bepalingen over het vangsttijdstip
en de manier van bewerken expliciet werden vastgelegd.31
Export
Eenmaal de afslag gepasseerd vonden Zierikzeese haring en gezouten vis hun
weg naar alle delen van Europa. Brabant, (Staats-)Vlaanderen, Frankrijk en
Engeland waren eeuwenlang verreweg de grootste afnemers. Hoewel in de
Sonttolregisters alleen Hollandse haring voorkomt, werd wel degelijk Zierikzeese
haring in het Oostzeegebied geconsumeerd. Veelal kwam deze haring via
Amsterdamse, Rotterdamse en Schiedamse haringhandelaren in het Oostzee
gebied terecht.32
Gedurende de Nederlandse Opstand (1568-1648) was de export naar Staats-
Vlaanderen grotendeels bestemd voor de vijand. Zodra de licenten (een soort
exportbelasting) waren betaald, mochten schippers hun vis via de toegestane
grensplaatsen Lillo, Philippine, Sas van Gent en Sluis naar afnemers in vijandelijk
gebied vervoeren. Tijdens het Twaalf-jarig Bestand (1609-1621) konden Zierik
zeese kooplui tegen betaling van een verlaagd belastingtarief hun gezouten vis
rechtstreeks in Antwerpen, Brugge, Duinkerken, Gent en Nieuwpoort slijten. De
