466'
466
Visafslagen en de vismarkten ontstonden toen de vissers erin slaagden meer vis
aan te voeren dan in de aanvoerplaats geconsumeerd kon worden. In de eerste
helft van de vijftiende eeuw waren er al visafslagen in Brielle (1405), Zierikzee
(1429) en Schiedam (1434).
In de loop van de tijd werd vis een steeds belangrijker economisch product. De
overheidsbemoeienis met de visserij en vishandel nam daardoor toe. Allerlei
maatregelen om de kwaliteit van de vis te waarborgen en om de verkoop te sti
muleren werden door de stadsbestuurders van Zierikzee genomen. Ook het Sint
Pieters- of Vissersgilde en de Staten van Zeeland bemoeiden zich met de visver-
koop. Dit was het geval tot aan de breuk in 1578. De Zeeuwse vertegenwoordi
gers stapten toen uit het College van de Grote Visserij, waardoor de Zierikzeese
vissers en handelaren eveneens rekening moesten houden met de plakkaten van
dit College. Op den duur was de hele visserijbranche - van vangst tot verkoop -
door een enorm pakket aan regelgeving omgeven.
In dit artikel staan de Zierikzeese visafslag en vismarkt centraal. Er wordt ook stil
gestaan bij de aanvoer van haring en vis, het reilen en zeilen rond de afslag en
de vismarkt, de maatregelen die het stadsbestuur nam om de kwaliteit van het
product 'vis' te garanderen en de export.
Aanvoer
De hoeveelheden haring en vis die in Zeeuwse havens jaarlijks aan wal werden
gebracht, varieerden sterk. Helaas ontbreekt veel cijfermateriaal. Vast staat wel
dat Zierikzee geruime tijd de belangrijkste Zeeuwse vissersplaats was. Verreweg
de meeste haring en gezouten vis werd daar aangevoerd. Voor het einde van de
zestiende eeuw is wat statistisch materiaal aanwezig waarmee voor de jaren
1579-1592 de haringaanvoer gereconstrueerd kan worden. De gemiddelde aan
voer in de periode 1579-1592 bedroeg in Veere jaarlijks 590 last, in Vlissingen 318
last en in Zierikzee 687 last.2
Tabel 1.
Schatting van het aantal aangevoerde lasten haring te Brouwershaven, Veere,
Vlissingen en Zierikzee (1579-1592)3
Jaren Brouwershaven
1579
1580
1581 207
1582
1583
1584
1585
1586
1587
1588
1589
1590 697
1591
1592
Veere
Vlissingen
Zieri
171
191
480
345
567
805
311
637
729
410
515
765
390
380
671
731
328
1176
600
155
762
677
198
695
729
175
851
861
374
381
964
1494
888
149
6
