schrijving vooral door J.B. Charles getypeerd als uitsluitend verzetsstrijders tegen
de totalitaire Nazimacht. Deze opvatting en Charles' relaas over de slachtoffer
rol van dit bataljon, jaren na de oorlog verkondigd in Volg het spoor terug, moe
ten als eenzijdig worden verworpen. Dat geldt ook voor zijn weergave van de
gebeurtenissen op Schouwen-Duiveland in december 1944.
De Armeniërs hadden, zoals vele andere voormalige militairen van het Rode
Leger, uiteenlopende motieven om toe te treden tot de Duitse strijdkrachten.
Daarmee werd het bataljon feitelijk een onderdeel van de Duitse bezettings
macht, iets wat door zowel Charles als Lou de Jong te weinig is benadrukt.
Overigens waren delen van het bataljon bereid tot samenwerking met onder
meer het (Schouwse) verzet. Enerzijds moet Schouwen-Duiveland voor de 300
Armeniërs een idylle zijn geweest, anderzijds bestond steeds de dreiging dat hun
illegale activiteiten bekend zouden worden. Eind 1944 leidde dit tot de ontwape
ning van het gehele bataljon. De laatste oorlogsmaanden legden de mannen ver
sterkingen aan voor de Duitsers. Na hun repatriëring naar de Sovjet-Unie brach
ten velen nog een aantal jaren door in Stalins kampen.
Literatuur
Bartels, J.A.C. en W.Kalkman, Texel. Nederlands laatste slagveld. De muiterij der
Georgiërs, april 1945, z.p. 1980.
Charles, J.B.Volg het spoor terug, Amsterdam 1953', 19669 en 197610. (herziene
en uitgebreide uitgave).
Fröhlich, Sergei, General Wlassow. Russen und Deutsche zwischen Hitier und
Stalin, Keulen 1987.
Ham van der, Gijs, Zeeland 1940-1945, Deel 2. Zwolle 1990.
Hoffmann, Joachim, Die Ostlegionen 1941-1943, Freiburg 1976.
Hoogzand, D., Blijvend Gedenken. De Tweede Wereldoorlog op Goeree-
Overflakkee. z.j. z.p.
Houterman, J.N., Eastern troops in Zeeland, Bayside 1997.
Jong de, L., Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, Deel 7.
Mei '43-Juni 1944. 's-Gravenhage 1976.
Nekritsj, Aleksandr M., Hoe punished peoples. The deportation and fate of Soviet
minorities at the end of the Second World War, New York 1978.
Postma, Feiko H., De repatriëring van Sovjetonderdanen uit Nederland 1944-
1956. Mythe en WaarheidAmsterdam 2003-
Tolstoy, Nicolay, Stalin s secret war, Londen 1982.
Archieven
Instituut voor Militaire Geschiedenis Den Haag, Washington Papers, 13790-13794.
Gemeentearchief Schouwen-Duiveland Zierikzee, Collectie P.J. Troost (Ridder
kerk).
Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie Amsterdam, Groep Albrecht, Inv.
nr,190A. en Centrale Inlichtingendienst, Inv.nr. 190.
Privépersonen
Mevrouw M. Rademaker (Burgh-Haamstede), Aantekeningen Suren Sarkis-jan.
De heer C. Biezeveld (Amersfoort), 16 februari 2005.
De heer Ben van Kralingen (Den Helder), 15 maart en 8 mei 2005.
100
