gaat immers door volgens het natuurlijke afwateringspatroon. Het Oosterlandse
Nieuwland, ook Nieuw-Duiveland genoemd, wordt opgedeeld in twee 'ambach
ten'. 'Het Groot Ambacht', ook wel 'Tweederde delen van de parochie en heer
lijkheid van Oosterland' en het 'Cleyn Ambacht' of het latere 'Oosterstein'. In
1357 poldert men nog een schor, het Duvenoord in, mogelijk een deel van het
Cleyn Ambacht. Al in 1370 verkoopt de graaf zijn aandeel in de polder aan
Hendrik van den Abeele, die kort daarop het slot Oosterstein laat bouwen, waar
over later meer.
De hoge, zichzelf ontwaterende, beste delen in de polder zijn spoedig geschikt
voor akkerbouw, de lagere voor veeteelt. Die beste stukken zijn meestal in han
den van de leenheer, de graaf en van de ambachtsheren die de inpoldering
hebben bekostigd. Het zijn de vroongronden, vrijgesteld van betaling van het
'geschot' (de grondbelasting) en ook van andere belastingen. De landontginners,
de 'baanders', meestal als arbeider of als pachter in dienst van de (grootgrond
bezitter, veelal de ambachtsheer, beginnen de afwatering te stroomlijnen. Ze
maken zoveel mogelijk gebruik van het oude afwateringspatroon op het schor.
Zo ontstaan grillig aaneengesloten stukken land, die gezamenlijk afwateren via
de bestaande watergangen en gegraven sloten, de duiven.
Zo'n stuk land waarbinnen de waterafvoer geregeld is, noemt men 'blok' of
'mate'. Het Groot Ambacht telt 25 maten, het Cleyn Ambacht 11. Om er enkele
te noemen: 'Den leegen Gantelblok', anders gezegd 'het lage kreek-blok', 'Op 't
Hooch Schorre', 'de Woestine', het 'Capelleblok'. 'Trijsken Noort'. een verbaste
ring van 't rijzenoord, waar wilgenhakhout groeide, 'het Paradijs', 'In Hendrik(s)
Achtendeel', 'Ooskenshil', 'Hoog Rampert', een naam die duidt op een rempart,
een verdedingingswal of bolwerk, 'Op Sonneschijn', 'Brandersblok', waar houts
kool werd gebrand en 'Daer 't Slot van Oosterstein in staet'. Alle maten bestaan
uit akkers, weiden en bos en hebben meestal een naam. Van deze 'veldnamen'
zijn er heel wat bewaard gebleven.
Door de aanwas kronkelt de Splinter
10
