samenhangend stelsel van deze wateringen meer te zien. Het woord riool dat
oorspronkelijk voor uitwatering van een waterloop stond, kreeg steeds meer de
betekenis van ondergrondse afvoer van vuil water. In verband met de komst
van de waterleiding werd in 1928 de riolering gemoderniseerd en werden de
oude stadsvronen vaak gebruikt om de moderne rioolpijpen van ijzer, grès of
beton in te plaatsen. Toch bleven enkele stadsvronen als een open sloot nog
lang bestaan, zoals langs het Jannewekken en achter 't Vrije. Tegenwoordig geeft
men er de voorkeur aan de riolen in de straat te leggen. In de oude binnenstad
van Zierikzee betekende dat een ingrijpende operatie.
Noten
1. Gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Archief Stad Zierikzee, Resoluties van de raad ('stadno-
tule'), Index op de resoluties van thesaurieren (1607-1793) en het dossier 'stadsvronen'.
2. Van Anthonissen maakte kopieën van de Hofferuskaart in 1688, 1690 en 1698 en van de
Verburchtkaart in 1682, 1689 en 1690. Zie verder Beekman (1985).
3. De kaart van Zierikzee bevindt zich in de Atlas van Zeeland, deel 2, no. 7. Op de kaart 'Platte
Grondt der Stadt Middelburg' uit 1740 door Waf Hattinga (Atlas van Zeeland deel 1, no. 18) is de
loop van 'Stadtsriolen' ook aangegeven. De originele kaart was, in opdracht van de thesauriers van
de stad Middelburg, in 1739 door Abraham Zehender gemaakt.
4. Deze betekenis van vroon moet niet verward worden met vroon als een stuk land van de heer
waarop geen lasten rusten. Op Walcheren kende men overigens om de dorpskom 'vroonsloten'
die ook schoongehouden moesten worden.
5. Mogelijk lag een tweede lozingspunt van dit gebied op 100 meter ten oosten van de Nobelpoort.
Op de foto van de kaart uit 1971 is dat nog te zien, maar op de huidige gerestaureerde kaart niet
meer. Aan het einde van de Hoge Molenstraat was de stadsvroon vermoedelijk overwelfd. In later
tijd was er een sluisje aan de noordkant van de Oude Haven waardoor de riolen in het gebied
tussen de Sint Joostmeet en de Oude Haven werden doorgespoeld (informatie T.W. Rosmolen,
Zierikzee).
6. De Zwem- en Schuithaven hadden volgens Kuipers (1986) ook een functie in het toenmalige spui-
systeem van de haven.
Literatuur
Beekman. F.. De polders op kaart. Een geschilderde kaart van Schouwen-Duiveland met wapens van
de dorpen en steden door Daniël Verburcht uit het midden van de zeventiende eeuw, in: Kroniek
van het land van de zeemeermin (Schouwen-Duiveland) 10, 1985, p. 7-20.
Kuipers. S.F., Van Molenwater via Schuithaven naar Houwer. Een stukje stadsplanologie van Zierikzee
in vroegere eeuwen, in: Kroniek van het land van de zeemeermin (Schouwen-Duiveland) 11, 1986,
p. 35-58.
Werkgroep Stadsarcheologie Zierikzee, Verslag over 1990-1993Proefonderzoek Manhuisstraat,
p. 10-12.
52
