t™»*/ iifirr's-i/l
kfew,fe«
-Kom paMoiia
I IC !UKi i v--iairunl u'jui d '«1 Ufiu
..-V
4>. -U;U f-viiiii. WHMiMl ttir.xoi
arfflt (njiiuiuw-
Nobelpoon Zierikzee. Mededeling in het Duits, Russisch en Armeens over besmettingsgevaar in
Zierikzee 1943-1944. (Coll. R. ten Kate, Gemeentearchief Schouwen-Duiveland)
na het mislukte zomeroffensief van 1943 definitief op de terugtocht. Onwetend
waren de mannen hier niet van. In mei 1943 vernamen ze al dat de oorlog in
Afrika ten einde was en half september bracht Hauptmann Schmidt hen op de
hoogte van de capitulatie van Italië.
De reactie van de Armeniërs is onbekend. Ons staan uitsluitend de aantekenin
gen van Sarkisjan ter beschikking. Maar waarschijnlijk waren zijn opvattingen
over hun toekomstige lot gemeengoed binnen het bataljon. Daarbij speelde de
communistische overtuiging van een aantal bataljonsleden geen enkele rol. Ook
zij hadden gediend in Duits uniform en de eed van trouw op Hitier afgelegd. In
de ogen van het vaderland maakte dit hen tot verraders. Suren realiseerde zich
dit in oktober 1943 terdege, toen hij daarover sombere woorden aan het papier
toevertrouwde: 'Er is geen enkel goed woord in mijn voordeel te zeggen en ik
ben verplicht en zal deze vreselijke straf op mijn hoofd laten neerkomen, maar
het is uiteindelijk voor mijn vaderland. Tot de laatste ademtocht zal ik mij voor
mijn vaderland geven. Zodat ik in mijn graf kan herinneren, dat ik me heb gege
ven voor mijn eigen vaderland. Voldoende ver weg in het Westen heb ik werk
gedaan voor mijn vaderland, in Holland.'18 Inderdaad, bang was hij niet blijkens
zijn dagboekaantekeningen. Vol overgave diende hij dat ene doel, zijn socialisti
sche moederland, de Rodina.
'Vaderland!', noteerde hij vol verbittering. 'Maar ik ben niet omgekomen voor
mijn vaderland en ik heb mijn plicht niet vervuld jegens haar Er is geen
enkel goed woord in mijn voordeel te zeggen.w
95
