Ten Geleide
De geschiedenis van de Zierikzeese Nutsspaarbank (1819-1999) begint vroeg in de
negentiende eeuw. Ze was de oudste bank op Schouwen-Duiveland, zelfs één van
de eerste spaarbanken in Nederland en nauw verbonden met leven en lot van de
eilandgemeenschap.
Mijn persoonlijke herinneringen aan de bank gaan terug tot de kindeijaren, toen ik
als veel leeftijdgenootjes met mijn moeder naar de bank ging met het spaarbusje of
de spaarkaart in de hand. Het was bijna zo spannend als een bezoek aan de dokter.
Eerst die grote massieve voordeur, daarachter de statige wachtkamer met het hoge
plafond en de blinde muren, waar je wachtte tot het belletje klonk. Dan mocht je
doorlopen naar het kantoor, waar achter een grote tafel de boekhouder en een com
missaris zaten, die de volle spaarkaart of spaarpot in ontvangst namen en het saldo
bijschreven in mijn boekje.
De spaarzegels van één en vijf cent kochten we op de openbare lagere school in de
Nieuwe Boogertstraat bij een juffrouw van de bank, die langskwam in de klas. Van
de spaarpotten herinner ik me nog de laatste, een mooie chromen bus, waar je het
kleingeld op een soort tong legde, die naar binnen klapte. De ingeslikte centen zag
je pas terug op de bank wanneer mejuffrouw Versteeg het spaarbusje met een
speciaal sleuteltje openmaakte en telde wat erin zat, kwartjes bij kwartjes, dubbeltjes
bij dubbeltjes, stuivers bij stuivers en centen bij centen. Die spaarpenningen was
je kwijt. Voor later. Maar waar ik echt spijt van heb, is dat ik die spaarpot op een ge
geven moment heb ingeleverd, een
dierbaar souvenir aan een tijd die nu
zo ver achter ons lijkt te liggen.
De mooie chromen spaarbus van de jonge
Doeleman was ook in het archief van de bank
niet terug te vinden. Wel deze oude exemplaren.
Thuis werd er regelmatig over de bank gepraat. Mijn vader, M. Doeleman, was vanaf
de jaren vijftig commissaris van de bank. Als vooraanstaand Zierikzeeënaar zag hij in
de traditie van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen de spaarbank als een sociale
instelling. Bovendien voelde hij zich als Zierikzeeënaar nauw betrokken bij deze bank
die zulke sterke wortels had in de lokale gemeenschap. Toen vanaf de jaren zestig in
de vorige eeuw de concurrentie toenam, door factoren die hierna beschreven worden,
heeft mijn vader zich voortdurend ingespannen om de bank zodanig te moderniseren
dat ze als zelfstandige instelling kon overleven. Nadat ik begin jaren tachtig gevraagd
werd om mijn vader als commissaris op te volgen, heb ik deze beleidslijn proberen
vast te houden, totdat eind jaren negentig duidelijk werd dat een zelfstandig voort
bestaan, ondanks de sterke vermogenspositie, op den duur onhoudbaar was.
Medio 1998 viel de keus op de SNS Bank. Formeel juridisch is de overname per
1 januari 1999 beklonken, maar pas vanaf 4 oktober 1999 is dit officieel in de naam
stelling doorgevoerd. De bank zetelt overigens nog steeds in het statige - weliswaar
ingrijpend gemoderniseerde en sterk uitgebreide - pand Havenpark 16 te Zierikzee.
J.M. Doeleman, voorzitter van de Raad van Commissarissen van de voormalige Nuts
spaarbank. Zierikzee.
8
