DE SLAVENKAS EN DE ZlERIKZEESE ZIEKENHUISKWESTIE
door Huib Uil
In 1735 werd door de stadsraad van Zierikzee de Slavenkas opgericht, een fonds
voor het loskopen van Zierikzeese zeelui, die in gevangenschap raakten van de
Barbarijse zeerovers. De Slavenkas of Slavenbeurs werd gevoed door de afdrach
ten van de zeelui, die vanuit Zierikzee aanmonsterden op een koopvaardijschip.
Reeds in de loop van de achttiende eeuw kreeg het fonds een sociale doelstel
ling. In 1851 werd een fonds ingesteld voor de weduwen van de zeelui, zodat
ook zij een uitkering konden genieten. In 1910 werd besloten de toetreding tot
het fonds niet meer toe te staan. Aan het eind van de jaren dertig was nog slechts
één weduwe in leven. Met haar overlijden zou een einde komen aan alle uit
keringen uit het fonds. De commissarissen van de Slavenkas begonnen zich te
bezinnen over de toekomst van het fonds. Maar niet alleen zij. Ook anderen lie
ten een begerige blik vallen op het vermogen van de Slavenkas.
Een ziekenhuis in Zierikzee
Pas in 1939 wisselden de commissarissen in een vergadering van gedachten over
de toekomstige bestemming van de Slavenkas. De nog in leven zijnde weduwe
J.W. Berwald-de Winter was inmiddels hoogbejaard. Voorzitter van de Slavenkas
was het oud-raadslid H.J. Doeleman, directeur en eigenaar van Zeelandia, een
fabriek voor bakkerijgrondstoffen. Hij was in 1929 tot commissaris benoemd en
werd zes jaar later president. Bij zijn installatie had Doeleman, met gevoel voor
humor, de hoop uitgesproken "in het gebruik" niet tegen te zullen vallen. De
wijnhandelaar G. van der Vliet en de apotheker C. de Looze waren vanaf 1934
commissaris. Tenslotte R. Gerritsen, ontvanger der registratie en domeinen, die
sinds 1938 deel uitmaakte van het bestuur van de Slavenkas. Hij was tevens lid
van de gemeenteraad vanaf 1927 namens de Vrijzinnig Democratische Bond.
Binnen het college van commissarissen waren er twee vacatures.
R. Gerritsen
H.J. Doeleman
(Deze en andere foto's: Gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Zierikzee)
105
