welke laatste film nagenoeg tegelijkertijd ook in Zierikzee draaide. Ook
voorlichtings- en propagandafilms kwamen ten plattelande zoals die van Maggi
(Bruinisse in 1932), Ford (openluchtvoorstelling Haamstede in 1935) en Radion
(Brouwershaven in 1936). Films die in Zierikzee een succes waren in de Concert
zaal werden in andere plaatsen op Schouwen-Duiveland nog wel eens nagedraaid
door mobiele filmexploitanten zoals de film "lm Westen nichts neues" door het
Amsterdamse Arti-Toonfilm in een uitverkochte zaal in hotel Ringelberg in
Brouwershaven op 17 februari 1934, een avond die besloten werd met een
geanimeerd bal. Een andere onderneming die op dit vlak zeer actief was was
Bio-Onderneming Luxembourg die in de dertiger jaren bijna alle Schouwen-
Duivelandse dorpen aandeed. Nadat de gemeente Zierikzee deze onderneming
een plaats op de kermis van 1936 had geweigerd (omdat nu eenmaal besloten
was geen bioscopen meer op de kermis toe te laten) verzorgde zij overal op het
eiland de première van de film "Kermisgasten'7 die nota bene gedeeltelijk in
Zierikzee op de kermis was opgenomen! Voorlichting was ongetwijfeld het doel
van de vertoning van de film "Nederlandsche landbouw in de practijk" door
Landbouwsocieteit Ceres te Zonnemaire in hotel Van Splunter (feb. 1933) en
"De graanmaaier en zijn verbeteringen" door de landbouwvereniging Brouwers
haven in maart 1934. Vermaak was ongetwijfeld de "Filmavond met humorist" op
8 januari 1938 onder auspiciën van de Landarbeiders-bond te Dreischor. Serieuzer
waren de 'grote propaganda-filmavonden' van de Bond voor Staatspensionering
in februari 1938 in Haamstede, Burgh, Renesse, Noordwelle, Serooskerke,
Ellemeet, Noordgouwe en Zonnemaire. Een ander soort propaganda werd met
film kracht bijgezet door de vereniging 'Het Hooge Land' in een avond onder
leiding van de dominees Unger en Marsman in Bruinisse waarbij de film "Door
de branding" werd vertoond over inrichtingen voor verpleging van
'onvolwaardigen'. Een voor-oorlogs curiosum was tenslotte de gratis voorstelling
op 3 december 1938 in TAVENU in Haamstede, aangeboden door bakker A. de
Bruine aan de kinderen van zijn klanten.
Tweede Wereldoorlog
Op 10 mei 1940 kondigde de Zierikzeesche Nieuii'sbode, nog onwetend van het
naderende onheil, in de Concertzaal twee films aan: de Duitse film "Grenspatrouille"
en de Amerikaanse film "Ik geef een millioen" met Warner Baxter. Of de
voorstellingen zijn doorgegaan is onzeker. Zierikzee was weliswaar nog niet door
de Duitsers bezet, maar blijkens de waarschuwingen in de krant van 11 mei wel
in de hoogste staat van paraatheid. De bioscoop bleef ook na de bezetting
doordraaien, uiteraard - zoals in heel Nederland - met voornamelijk Duitse films.
In september werd de Concertzaal weer opgeknapt en voorzien van één van de
beste filmprojectoren uit die tijd, een Zeiss-Ikon, die op zaterdag 14 september
1940 werd ingewijd met de vertoning van de film "Es war ein rauschender
Ballnacht" met in de hoofdrollen Zarah Leander en Marika Rökk. De Nieuwsbode
reageerde positief: "De geluidsweergave is voortreffelijk...de hinderlijke storingen
bleven achterwege...lustig en scherp projecteert het nieuwe apparaat de beelden
op het witte fond, dat een filmliefhebber meevoert naar een andere wereld en
tijdelijk opheft uit de sleur van eiken dag..Zierikzee heeft een bioscoop die er
mag zijn...". Geheel gereed was de zaal nog niet, dat was pas op 12 november
het geval toen het geheel vernieuwde complex heropend werd met de film
"Pygmalion" onder regie van Ludwig Berger met in de hoofdrollen Lily Bouw-
124
