was er in een brief van het Hoofdbestuur van het 'Nut' aan de heer Hartog in
Haamstede hierop gezinspeeld. De liga stelde zich de vertoning van de betere
film ten doel. Initiatiefnemers waren de Zeeuwse Volksuniversiteiten, de
Kunstkring van het Nut van 't Algemeen te Zierikzee. Deze laatste vereniging had
overigens al sinds 1957 film vast in haar programma opgenomen. Het eerste
reguliere bestuur stond onder leiding van de 'presidente', hoofdverpleegster
Reijntjes, die geassisteerd werd door de heer mr W.P. Martens, geschiedenisleraar
aan het Prof. Zeemanlyceum als secretaris en als penningmeester de heer D. H.
de Kup, een jonge tandarts die zich in Haamstede had gevestigd en in zijn
Amsterdamse studietijd in aanraking was betere film. De eerste filmvoorstelling
vond plaats op vrijdag 18 mei 1962 in de Concertzaal met de film "Gaslight". De
filmliga hield het in ieder geval vol tot 1965 en vertoonde uiteenlopende films als
"De één en veertigste", "Le ballon rouge", "The league of gentlemen, "Viridiana",
"Me and the colonel" en "Lawrence of Arabia". In 1964 had de filmliga een
nieuwe voorzitter, de heer Breekweg uit Renesse, die er voor pleitte vanuit de
filmliga te zorgen voor filmvorming voor jongeren, evenwel zonder dat daarbij
"onverteerbare films" zouden worden gepresenteerd.
Geen filmliga-activiteit, maar wel bijzonder was de avond die de Zeeuwse
Volksuniversiteit op 13 maart 1964 organiseerde in de foyer van de Concertzaal.
Spreker was Philip Bloemendal, dé stem en dus de anchorman van het Polygoon
journaal, die ook de documentaire "35 jaar filmjournalistiek" vertoonde. De
filmliga vertoonde ook nog tot en met 1966 haar films in de Concertzaal waarna
dit type voorstellingen in ieder geval nog tot 1968 werd voortgezet door de
Zeeuwse Volksuniversiteit.
Besluit
De hoogtijdagen van de film op celluloid als exclusieve beelddrager waren echter
geteld. Het medium had in de 20e eeuw een enorme vlucht genomen. In ieder
geval al vanaf 1934 werd er geadverteerd met de "thuisbioscoop" en in I960
wordt bij het Nut van 't Algemeen al gesproken over de veronderstelde
concurrentie van de televisie voor de verenigingsavonden. Curieus genoeg werd
aanbevolen dan nog maar eens een film te vertonen. Toch was het tijdperk
voorbij waarbij film in de bioscoop de meest moderne en tot de verbeelding
sprekende vorm van vrijetijdspassering was, zoals moge blijken uit een lijst van
maar liefst 58 films die Wim de Vrieze tussen 1948 en 1958 in Haamstede zag.
Zowel in Haamstede als Zierikzee was het na 1966 gedaan met de reguliere
filmvertoning. De Concertzaal behield nog geruime tijd haar licentie om bij tijd
en wijle toppers uit het bioscoopbedrijf te kunnen vertonen en ook ten plattelande
werden her en der nog films vertoond, vaak op het voor dit soort voorstellingen
geschoeide lómm-filmformaat. Met de komst van video als beelddrager en later
de personal computer was het definitief gedaan met film als exclusieve beeld
drager en eindigt de geschiedenis van de filmvertoning in de oorspronkelijke zin
van het woord op Schouwen-Duiveland in de 20e eeuw.
Bronnen en literatuur
Kranten in Gemeentearchief Schouwen-Duiveland
Zierikzeesche Nieuwsbode
De Vrije Stemmen
Archieven in het Gemeentearchief Schouwen-Duiveland:
NV Concertzaal
131
