Wanneer je in de Grote Van Dale het werkwoord hebben opzoekt, duizelt het je
van de betekenissen en gebruiksmogelijkheden van dit werkwoord. Je vraagt je
wel af hoe moeten al die verschillende gebruiksmogelijkheden zich toch kun
nen nestelen in het langetermijngeheugen van de taalgebruiker. Bovendien is het
raadselachtig hoe al die verschillende gebruiksmogelijkheden na nesteling in dat
langetermijngeheugen ook weer, bij wijze van spreken op afroep, direct toege
past kunnen worden. Dat is al met al een bijzonder complexe materie.
Met betrekking tot de 'dialectische te infinitiefconstructie' bleek in mijn dialect
onderzoek dat de dialectsprekers van Schouwen-Duiveland deze constructie in
hoge mate als juist ervoeren, terwijl het voor de standaardtaal dus niet juist is.
Zinnen met hebben te infinitief te staan werden door de informanten
beoordeeld zoals aangegeven in onderstaande tabel:
totaal
76,7
west
90,0
midden
90,0
oost
50,0
jong
73,3
oud
89,0
Acceptatie dialectische hebben te infinitief-constructie'
Conclusies:
De dialectische 'hebben te infinitief-constructie' wordt in ongeveer 77 pro
cent van de voorkomende gevallen als standaardtalig juist aangemerkt.
Hoewel de verschillen tussen de drie subregio's met betrekking tot de dialecti
sche 'hebben te infinitief-constructie' in statistisch opzicht niet als significant
kunnen worden aangemerkt, valt de hogere score van acceptatie door de subre
gio's west en midden ten opzichte van oost op (90 90 50).
De scores van oud en jong met betrekking tot de acceptatie van de dialecti
sche hebben te infinitief-constructie wijken statistisch gezien niet zo veel van
elkaar af. (89 73).
Al met al gaat het hier dus over een dialectelement dat nog behoorlijk stevig in
de schoenen staat.
Ik ga weer even terug naar Endrik. Het is niet alles politiek wat de klok slaat
bij genoemde dialectschrijver. Ook bijzondere gebeurtenissen en situaties uit
het verleden bieden Endrik de mogelijkheid om in het dialect smeuïge verha
len te vertellen. Aan het eind van de column doet hij ook nog een promotionele
oproep om naar ons eiland te komen. Het deed me denken aan MCD" die in de
vijftiger jaren van de vorige eeuw al 'Kom eens naar ons eiland toe' zong.
142
