en Francis Poorters, 29 jaar oud, beiden uit Londen, door Schouwen-Duiveland,
Ze beweerden broers te zijn. In hun gezelschap was Carel Stuard, 32 jaar oud, en
eveneens in Londen geboren. Flamilton en Poorters zochten in Brouwershaven
en in de dorpen op Schouwen-Duiveland de predikanten en diakenen op.
Hamilton toonde een valse attestatie waaruit bleek dat hun broer in Turkse
slavernij zat. Hij probeerde geld in te zamelen om hem te kunnen vrijkopen.
Bovendien deed hij het voorkomen alsof hij zelf ook slaaf was geweest en dat
zijn tong was afgesneden. Hij deed dat door niet te praten, maar zijn bedoeling
met gebaren aan te geven en door het tonen van papieren. Poorters trad op als
tolk en bevestigde dat zijn broer Thomas in Turkse slavernij was geweest. Alle
drie werden opgepakt en in het Gravensteen in Zierikzee opgesloten. Op 26
augustus 1758 werd het vonnis geveld. Hamilton en Poorters werden veroor
deeld tot geseling met roeden op het schavot voor het Gravensteen en eeuwige
verbanning uit Zeeland, Holland en West-Friesland. Stuard, die zich op de achter
grond had gehouden, werd medeplichtigheid aangerekend en veroordeeld tot te
pronkstelling en eveneens eeuwige verbanning.37
De omstandigheid dat in lange tijd geen zeelui waren gevangengenomen door
Barbarijse zeerovers bracht vanzelf de gedachte naar voren om de zeelieden,
die bijdroegen aan de beurs, meer profijt te laten trekken van de gelden. Het
kapitaal was inmiddels opgelopen tot het forse bedrag van 100.000 gulden.
De oude doelstelling bleef van kracht, maar nadat in 1816 een gecombineerd
Engels-Nederlandse vloot Algiers had gebombardeerd, was er nog nauwelijks iets
te duchten.38 Het was tijd voor een herbezinning. Het zou de Slavenkas ertoe
brengen om naast de oorspronkelijke doelstelling het fonds ook in te zetten voor
sociale doeleinden. Daarmee lag een nieuwe toekomst voor de Slavenkas open.
Noten:
1. L.R. Priester, 'Visserij en stadsontwikkeling. Zierikzee', in: Maurits van Rooijen (red.), Steden des
tijds. Historische stadstypen in de NederlandenUtrecht 1990, 50-69; H. Uil, Zierikzee, monu-
mentenstad aan de OosterscheldeGoes 1995, 17-21.
2. H. Hardenberg, Tussen zeerovers en christenslaven, Leiden 1950, 1-6; R.B. Prud'homme van
Reine en E.W. van der Oest, Kapers op de kust. Nederlandse kaapvaart en piraterij, 1500-1800
Vlissingen 1991.
3. Stephan Clissold, De Barbarijse slaven, Haarlem '1979; G.H.P. de Jonge, 'Het fabeltje van de ver
schrikkelijke Barbarijse zeerover', in: Spiegel Historiael, 24 (1989), 68-74.
4. Gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Zierikzee (GASD), Archieven stad Zierikzee, nrs. 6,
Resoluties raad (20.10.1658); 129, Minuten van uitgegane brieven, 1655-1662 (6.6.1657).
5. GASD, Archieven stad Zierikzee, nr. 129, Minuten van uitgegane brieven, 11 mei l66l.
6. Zeeuws Archief, Middelburg (ZA), Staten van Zeeland, inv.nrs. 1290 en 1291; J.E. Korteweg,
'Nederland waterland in beelden'. 100-101, in: A.Th. van Deursen, J.R. Bruijn en J.E. Korteweg,
De admiraal. De wereld van Michiel Adriaensz. de Ruyter. Franeker 2007; Gerard van Krieken,
Kapers en kooplieden. De betrekkingen tussen Algiers en Nederland, 1604-1830, Amsterdam 1999,
43-56; Adri P. van Vliet, Een vriendelijcke groetenisse', Brieven van het thuisfront aan de vloot van
De Ruyter (1664-1665), Franeker 2007, 16-18.
7. GASD. Archieven stad Zierikzee, nr. 8, Resoluties raad, 1681-1689 (1.7.1687, 23-5, 25.7, 14.9.1688,
20.2.1689); Archieven Classis Zierikzee, inv.nr. 3, acta (28 april en 3 november 1688); W.H. Keikes,
Het fonds genaamd de Slavenbeurs of Slavenkas te Zierikzee. Historische inleiding en inventaris
der archieven, Zierikzee 1976, 7 en 40-41.
8. GASD, Archieven stad Zierikzee, nr. 8, Resoluties raad, 1681-1689 (29-6.1687).
9. S. Lootsma, "'Draeght elckanders lasten'". Bijdrage tot de geschiedenis der "Zeevarende Beurzen'",
in Noord-Holland, in: West-Friesland Oud en Nieuw, 1929, 12-61; A.Th. van Deursen, Een dorp in
de polder. Graft in de zeventiende eeuw, Amsterdam 1994, 301-306.
10. Alfons Fransen, Verzekering tegen Seeroovers en Godts weer. Een onderzoek naar de geschiedenis
van de zeevarende beurzencirca 1635-1815, Amsterdam 1996; S. Lootsma, Nog eens over
32
