Het wel en wee in de bloembollenteelt in de tijd voor de mechanisatie.
Het werk. op bet land.
Doel van liet bollen telen is om uit één bol meer bollen te laten groeien. In
het najaar worden de bollen geplant en in februari komen de eerste bladpun-
ten boven de grond. Bollen bloeien in april en mei, irissen een maand later. Als
de plant bloeit worden de bloemen gecontroleerd. Zijn die goed dan worden
de bloemen afgesneden, het zogenaamde koppen. Daarmee wordt voorkomen
dat de plant energie verspilt aan zaadvorming. Terwijl de bol groeit, ontstaan er
nieuwe kleine bollen.Ongeveer eind juni, voor irissen eind juli, worden de bol
len gerooid. De grote bollen zijn bestemd voor de verkoop (export) terwijl de
kleine bollen (plantgoed) in het najaar weer worden geplant. Na het rooien van
de bollen, werd de grond omgespit. Eenmaal in de vier jaar moest de boven
laag, waarin zich onkruidzaden en ziektekiemen hadden verzameld, worden ver
vangen. De grond werd ongeveer 50 cm diep omgespit, waarbij de bovenlaag
naar beneden werd gebracht. Dat gebeurde met de graaf. In 1930 kwam het
bestrijdingsmiddel Brassicol op de markt, een poeder op DDT-basis, dat door de
grond verwerkt werd, dat tegenwoordig verboden is. Na het spitten werd koe
mest, aangevoerd met paard en wagen en met de kruiwagen over het land uitge
reden. De hoopjes mest werden met een riek verspreid en ingeprakt. Vervolgens
werden de bedden uitgezet. Dat waren rechthoekige veldjes van 11,25 m lang
en 90 cm breed. Tussen de bedden waren paden van 1 voet (30 cm) breed. Die
paden werden ingezaaid met lupinen (een groenbemester.) Met de beddenlat
en de beddenstokjes werd de maat van de bedden aangegeven. Langs de spit-
lijneen lang touw op een klos, gespannen aan de zijkant van het bed, werd
met de graaf een lijn in het zand gemaakt. Daarna werd het bed met de plattan-
der op de gewenste diepte uitgegraven en gelijk geharkt. Met het plantrek wer
den regels in het bed gemaakt waarin de uitgestrooide bollen rechtop werden
neergezet. Daarna werd het tweede bed uitgegraven. De grond daarvan werd
gebruikt om het eerste bed af te dekken. Voordat de bollen de grond in gin
gen werden ze ontsmet door ze onder te dompelen in een bak met water waar
in onder meer formaline was opgelost. Narcissenbollen werden 'gekookt' door
ze een paar uur op 43 graden te verwarmen in een enorme bak met water die in
de schuur stond en waarin een met water verdund ontsmettingsmiddel zat. Om
te drogen werden de bollen op gaasbakjes gestort die manshoog opgestapeld
en afgedekt met een dakje achter de bollenschuur stonden. Wij kinderen speel
den daar omheen en soms klommen we erop tot we weggestuurd werden door
71
