hun aanwinsten als filifolia-hybriden in de handel. De gebrs. De Graaf, inmiddels
gefuseerd met S.A. van Konijnenburg, kruisten op grote schaal Hollandse irissen
niet vroegbloeiende Spaanse irissen waaruit o.a. White Exelsior kwam, bekroond
in 1920 die weer gebruikt werd voor kruising met Lusitanica Czie boven).
Het vroeger of later in bloei brengen van irissen
Irissen bloeien van eind mei tot begin juni. Het was dus begrijpelijk dat men
zeer geïnteresseerd was in mogelijkheden om de bloemen het hele jaar door op
de markt te kunnen brengen. Men zocht naar mogelijkheden om de bollen latei-
in bloei te krijgen. Het was Prof. Blaauw in Wageningen die ontdekte dat irissen
een ingebouwde wekker hebben wat betekende dat als de bollen blootgesteld
werden aan verschillende temperaturen, ze vroeger of later in bloei getrokken
konden worden. Dr. J.J. Beyer ontwikkelde daarvoor een standaardmethode. Met
deze methode werden de bollen op de volgende manier behandeld: 2 weken bij
35 3 dagen bij 40, 6 weken bij 9 en tenslotte 2 weken bij 17°C. Deze standaard
methode wist men in de vijftiger jaren zo te verbeteren dat men bloeiende iris
sen in juli, oktober en november en Wedgwood zelfs in december, op de markt
kon brengen. Kwekerijen werken nu met enorme gebouwen waarin grote cellen
staan die op de juiste temperaturen ingesteld kunnen worden.
De modernisering van het bedrijf'
Na de tweede wereldoorlog kwam de mechanisatie op gang. Op de verlies- en
winstrekening zien we in 1949 voor het eerst het woord vrachtauto. In 1950 ver
anderde mest en stro in kunstmest en stro. Ook lezen we dat in 1950 voor een
bedrag van 1259 bestuivingspoeder werd gekocht. Om dit poeder over het
gewas te kunnen verstuiven werd via Anton van Waveren in Amerika een stuif-
machine geïmporteerd voor 425. Verder lezen we dat in 1952 een transport-
w-agen en een elektromotor werden aangeschaft, in 1954 een tractor, ploegen
en een aanhangwagen, in 1955 een fraismachine en een telmachine en inl957
een hefwagen. In 1954 werd ook het planten en rooien van bollen veel minder
arbeidsintensief omdat dat werk vanaf die tijd m.b.v. een tractor uitgevoerd kon
worden. Voor het prepareren van de bollen om de bloeitijd te vervroegen of uit
te stellen maakte men gebruik van het koelhuis 'IJsvries' in IJmuiden. In 1957
werd er behoorlijk verlies geleden, omdat de bollen verdroogd waren. Om dit
in de toekomst te voorkomen werd een beregeningsinstallatie aangeschaft. Ook
de schuur 'Winterrust" kreeg een nieuwe bestemming door de verbouwing tot
drooginrichting voor gladiolenbollen.
De binnenlandse handel en de export
Met het ontwaken van de natuur, als de eerste groene puntjes van de narcis
sen en de tulpen hier en daar door het strodek staken, ontwaakte ook de onrust
in de 'bollenjongens'. De jaarlijkse reis moest worden voorbereid. Johan van
Waveren was één van de handelsreizigers die in mei vanuit Hoek van Holland
met de boot naar Engeland vertrok. Niet alleen het kweken van bollen was
belangrijk, irissen en gladiolen en een kleinere hoeveelheid tulpen en crocus-
sen, de handel bepaalde de winst of het verlies. Engeland bleef het belangrijk
ste exportland, maar er werd ook geleverd aan de U.S.A. en Frankrijk In de zes
tiger jaren ook aan Israël en Zuid-Afrika. Een groot deel van de bollen ging naar
binnenlandse afnemers voornamelijk gevestigd in de bollenstreek en Noord-
76
