Zo ook bij 'Merle - Naast de Beurs'. In de vakanties
van die jaren heb ik in opa's kantoor heel wat vellen
volgeplakt met de ontvangen bonnen. Die kon ik
daarna op het distributiekantoor in de Meelstraat
inwisselen voor aankoopmachtigingen. Door de
toenemende schaarste kon je voor die machtigin
gen steeds minder inkopen en moest er steeds va
ker 'nee' verkocht worden.
De laatste jaren van Merle - Naast de Beu rs
Opa Willem Merle heeft jarenlang veel last gehad
van hartkrampen, 'pijn op de borst', angina pec
toris. Het enige wat de huisarts daartegen kon
voorschrijven waren nitrobaattabletjes voor on
der de tong en die hielpen maar heel matig. Eind
mei 1941 kreeg opa weer zo'n aanval, maar die
bleef aanhouden. De huisarts zal gedacht heb
ben aan een hartinfarct en adviseerde oma de fa
milie maar bij elkaar te roepen. Opa is op 28 mei
overleden. De gordijnen van de etalages en de
ramen aan de voorzijde van het bovenhuis werden
gesloten. Binnen een uur wist heel Zierikzee dat Willem Merle gestorven was. De
zaak zou gesloten blijven tot na de begrafenis. Op de foto van de lijkstoet is te zien
dat er nog één auto kon en mocht rijden. Opa's kist werd vervoerd in een lijkkoets
getrokken door twee met zwarte kleden bedekte paarden. Zoals toen gebruikelijk
was liepen alleen de mannen van de familie en belangstellenden mee naar de be
graafplaats. Oma, moeder, tante en andere vrouwen gingen niet mee.
Hoe nu verder? Hoewel oma als goede zakenvrouw bekend stond zou het toch erg
ongebruikelijk zijn geweest als zij de zaak zelfstandig ging leiden. Wie van de kinde
ren zou de zaak kunnen voortzetten? Haar zoon Jan Merle werkte vanaf 1930 als sui
kertechnicus bij de raffinaderij in Cheribon op Java. Waar hij en zijn gezin tijdens de
Japanse bezetting in 1941 waren was niet bekend. Marie was onderwijzeres in Zierikee
en Lien was getrouwd en woonde in Amsterdam. Daarom werd besloten dat Jans Mer-
le-Doeleman in ieder geval het eerste jaar de zaak als vanouds zou voortzetten. Haar
dochter Marie nam ontslag bij de lagere school en werd cheffin in de winkel. Wanneer
het geallieerde leger vanuit het zuiden verder oprukte zou het eiland onder water ge
zet worden en moest iedereen die niet 'onmisbaar' was evacueren. Op advies van haar
broer Johan Doelentan heeft oma Merle de zaak verkocht aan R.P Hoogerheijde, die
wel mocht blijven. Zo kwam op 8 januari 1944, na ongeveer 105 jaar, een einde aan het
kruideniersbedrijf van de familie Merle en aan het begrip 'Merlie -naest de beuze".
Naschrift
De opmars van de geallieerden ging door en het eiland werd onder water gezet. Oma
Merle, Marie en Jane zijn geëvacueerd en naar ons in Amsterdam gekomen, evenals
mijn grootvader Klok die zijn manufacturenwinkel op de Appelmarkt had moeten slui
ten. Na de bevrijding in begin mei 1945 kon Marie Merle terug naar Zierikzee. Ze werd
weer onderwijzeres. Later in het jaar is oma Merle met Jane van den Houten terug
gegaan. Ze moest wachten op huisvesting omdat ze na verkoop van de winkel geen
eigen woning meer had. Ze werden tijdelijk opgenomen in 'Ons Huis', het hervormde
Willem Merle omstreeks 1939
31
