Hel derriën op het perceel De Welvaart bij Ouwerkerk (1917). Met een snijmes en touw zijn Jan Dorst
en zijn zoon Dies in de derrieput aan het werk. De vrouiven met een werkschort van een jutezak (een
baeleschorle) en strohoed kruien de veenkluiten naar de droogstapels. De middelste vrouw is Krien
(Padmos-) Dorst. De man met de fiets is vermoedelijk Frans van derliulle. De middelste figuur in de
groep mannen op de ach tergrond is Willem Kuyper, de eigenaar van het perceel De Welvaart (en groot
vader van Leentje Veltman-Hack)Achter de turfhopen zien we erwtenruiters.
(foto: Gemeentearchief Schouiven-Duiveland, Zierikzee
In de zomer van 1917 start men enthousiast met de turfwinning18. Op 14 juli
1917 wordt een spoedeisende vergadering van het algemeen bestuur van het
waterschap Schouwen bijeengeroepen om te beraadslagen over het plan van het
dagelijks bestuur 'een grote oppervlakte deny' in exploitatie te nemen. Het regle
ment op de verveningen verbiedt het graven binnen 500 meter van de zeedijk
en daarom is het voornemen om na afloop van de werken de gaten met zand
van het in de Oosterschelde nabijgelegen Nunnenplaatje vol te spuiten en zo het
gebied voor landbouw geschikt te maken. Voorgesteld wordt de uitgaven voor
dat plan in een nieuw artikel van de begroting onder te brengen met de naam
'Verbetering inlaag Zuidhoek'. We zien hierin de hand van de politicus Fokker,
die een mogelijk negatief beoordeelde ontgronding dicht bij de zeedijk als een
positieve ontwikkeling voorstelde.
Op de vergadering komt verder een globaal onderzoek ter sprake dat door het
waterschap was verricht. Volgens dit onderzoek is in de Zuidhoekinlagen onder
een dunne laag klei 80.000 m2 of 8 ha derrie aanwezig. Met een opgegeven
inhoud van 30.000 m3 moet deze laag een gemiddelde dikte van 37,5 cm heb
ben gehad. De veenlaag zal, net zoals bij Ouwerkerk vermeld, ooit 80 a 100 cm
dik zijn geweest. In de Zuidhoek was dus waarschijnlijk al eerder naar derrie
gegraven. Had het bovenste deel van de derrielaag wellicht een betere kwaliteit?
De hoeveelheid turf wordt geraamd op 13,5 miljoen kg (13.500 metrieke ton).
Uitgaande van een soortelijk gewicht van onvergraven veen van 1,0 volgt dat
de ingenieur van het waterschap een volumekrimp aanneemt tot 45%. Uit het
vervolg blijkt dat het waterschap deze halfdroge turven heeft verkocht. Op een
vraag uit de vergadering wordt geantwoord dat een turf ongeveer 1 kg weegt.
36
