de dag van vandaag behouden, terwijl dit na de Watersnoodramp van 1953 in de
landinwaarts gelegen gebieden door de herverkaveling ingrijpend veranderde. De
laagten ontstaan door de turfwinning in 1917 zijn daarom nog goed in het weste
lijk deel van de Zuidhoekinlagen te herkennen. Bij hevige neerslag zijn het ondiepe
plassen, waar steltlopers naar voedsel zoeken. Het derriedelven leidde uiteindelijk,
met de huidige waardering voor natuur, toch nog tot een 'verbetering' van de inlaag!
Dit artikel verscheen in een kortere vorm en met minder illustraties in het boek:
Landschap in ruimte en tijd. Liber amicorum aangeboden aan prof.dr. Guus
J. Borger bij gelegenheid van zijn 65e verjaardag en zijn afscheid als hoogle
raar in de historische geografie aan de Universiteit van Amsterdam en de Vrije
Universiteit, Amsterdam, 2007.
Noten
1. K.A.Ii.W. Leenders, Het schilderij "Darinkclelveir in het stadhuismuseum van Zierikzee, in:
Kroniek van hel land van de zeemeermin (Sch ouwen-Duivel and) 26 (2001).
2. C. Dekker, De moernering op de Zeeuwse eilanden, in: Tijdschrift voor Waterstaatsgeschiedenis,
5 01996) p. 61.
3. S.F. Kuipers, Een bijdrage tot de kennis van de bodem van Schouwen-Duiveland en Tholen
naar de toestand vóór 1953 (Wageningen I960) bijlage 1, Bodemkundige overzichtskaart van
Schouwen en Duiveland.
4. Dekker, De moernering, 65; A.M.J. de Kraker en G.J. Borger, Veen-Vis-Zout. Landschappelijke
dynamiek in de zuidwestelijke delta van de Lage Landen, in: Geoarchaeological and
Bioarchaeological Studies, Volume 8 (Amsterdam 2007) p. 59-
5. A.J.F. Fokker, Anne met de gesp (Stukken en Munimenten den Lande van Schouwen betreffende),
tweede deel (Zierikzee 1909), P- 663-675-
6. Fokker, Anne met de gesp, p. 515.
7. Zeeuws Archief, Middelburg (ZA), Verslag van Gedeputeerde Staten aan cle Staten der Provincie
Zeeland gedaan in de zomer-vergadering van 1851.
8. A.P. de Klerk, Een tuin in het water. Over resultaat en toepassing van historisch-geografisch
onderzoek op Walcheren, in: Het Nederlandse landschap, de dorpen in Zeeland en het water óp
Walcheren. Hislorisch-geografische en waterstaalshislorische bijdragen (Utrecht 2003) p. 165.
9. A.J.F. Fokker, Schouwen voor 1600 (Zierikzee 1909) p. 29.
10. A.J.F. Fokker, Schouwen van 1600-1900 (Zierikzee 1908) p. 78, 820-828.
11. Fokker, Anne met de gesp, p. 163.
12. B.C. Cau, Eenige geschiedkundige bijzonderheden betreffende den polder Schouwen, in:
Archief vroegere en latere mededeelingen voornamelijk in betrekking tot Zeeland (1878) p. 79-
13. A. Vierlingh, Tractaet van Dyckagie, (1920, herdruk 's-Gravenhage 1973) p. 132.
14. Fokker, Schouwen van 1600-1900, p. 79, 115, 820-828.
15. Blijkens een dankbetuiging in de Zierikzeesche Nieuwsbode van 30 juni 1919 hadden zitting in
cle Brandstoffencommissie: PI.PI. Bakker, H.A. Damen, J.M. van der Kloot, Tanna van Westen,
Mien Sipkes, Marie Pluzon en Helena Schaleven.
16. ZA, Archieven Waterschap Zeeuwse Eilanden, Polder Vierbannen van Duiveland, inv.nr. 73,
Correspondentie 1917, 1918.
17. A.W. Vlam, Historisch-morfologisch onderzoek van eenige Zeeuwsche eilanden (Leiden 1942) p 32.
18. ZA, Archieven Waterschap Zeeuwse Eilanden, Waterschap Schouwen, inv.nr. 45, Notulen van cle
algemene vergaderingen, 14 juli 1917, 24 september 1917 en 29 april 1918; inv.nr. 148, Klapper
op de notulen 1913-1923; inv.nr. 254, Ingekomen en uitgegane stukken, 1917.
19. Informatie mevrouw L. Veltman-Hack (geb. 1917) van de Werkgroep documentatie Ouwerkerk.
De twee foto's van Ouwerkerk staan afgebeeld bij het artikel Turfgraven op Schouwen en
Duiveland' in een onbekend geïllustreerd tijdschrift van 18 oktober 1917 (aanwezig in het
Gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Zierikzee (GASD)).
20. GASD, Archief gemeente Zierikzee, Correspondentie '1917, dossier 681.
41
