De jonge dialectvereniging maakt ondertussen (1928 en 1929) een crisis door.1 Van
Breen wordt onder Rika Ghijsen nog enige tijd secretaris, en meester Paulusse ver
trekt uit Renesse om in Zaltbommel hoofd van een school te worden. Van Breen
is zeer gesteld op Paulusse. Maar dat is niet iedereen in Renesse...
Meester Paulusse
Johannes Pieter Paulusse was geboren op 1 november 1890 te Valkenswaard,
hoewel zijn vader en moeder van Tholen kwamen. Via de Thoolse normaalschool
was Johannes Paulusse onderwijzer geworden. Na een korte aanstelling in Loenen
a/d Vecht kwam de jonge schoolmeester op 26 november 1909 naar Kapelle. Daar
leerde hij zijn toekomstige vrouw kennen. Als Paulusse op 30 juni 1914 uit Kapelle
vertrekt naar Leiden is zijn meisje, Janna Schipper, 19 jaar. Om haar zal hij naar
Kapelle terugkeren. Naar Leiden trouwens ook.
Op 12 mei 1916 trouwt hij op Kapelle. Het huwelijk wordt kerkelijk bevestigd
door ds. Schmidt, de vader van Annie M.G. In clie tijd is Paulusse gedurende een
half jaar hoofdonderwijzer op Sint-Laurens bij Middelburg. Daarna verhuist het
jonge paar naar Renesse.
Toen Paulusse naar Renesse solliciteerde, waren er maar twee sollicitanten. De
inspecteur van het onderwijs kwam op het gemeentehuis de vacature en de re
flectanten bespreken en vond een en ander weinig bevredigend, maar niet geheel
buiten verwachting:
De Schoolopziener deelt dan mede, dat van de 2 sollicitanten één heel
goed, zeer aanbevelingswaardig, is. De ander is minder goed. De heel goe
de heeft echter niet de akte Fransch, de ander daarentegen wel. Nu weel
hij niet hoezeer hier aan de akte Fransch wordt, gehangen. Hangt men er
in die mate aan, dat men daarom Oudshoorn (den aanbevolene) niet zou
willen, dan kan hij geen voordracht opmaken.2 Drie sollicitanten moeten
er ook feitelijk zijn. Hij acht hel daarom gewenscht den Raad te hooren.
Zegt hij de Raad] het bezit der akte Fransch niet voorop te stellen, dan
is hij (de Schoolopziener) bereid een voordracht op te maken. Wenscht de
Raad akte Fransch, dan zal eene nieuwe oproeping met verhoogd salaris
moeten worden geplaatst.
Janna Schipper en Johan Paulusse als verloofd stel
Op oude schoolfoto's kan er bij
Meester Paulusse geen lachje af:
een man die gezag uitstraalt, angst
verspreidt misschien. Hij staat er
wat verfomfaaid bij, in zijn slordi
ge jas, maar je voelt: 'met die man
valt niet te spotten'. Zo leeft hij
in het collectieve geheugen ook
voort. Maar de foto is uit 1927 en
toen had Paulusse daar al een en
ander meegemaakt. Hij heeft gro
te conflicten met de dominee, de
dokter en het gemeentebestuur.
Ach, ze wisten daar in Renesse
misschien niet wat een talent die
Paulusse was.
45
